Recollemos as informacións publicadas, até o momento sobre a transición emprendida pola editorial cara o libro electrónico.
Rosa Aneiros, a gañadora tanto do Premio Fundación Caixa Galicia de literatura Xuvenil 2009 por Ás de bolboreta como do Xerais de Novela 2009 por Sol de Inverno, realizou as primeiras entrevistas para os medios. Recollemos as que fomos localizando.
Marcos S.Pérez publica en «Vieiros» unha entrevista con Xelís de Toro, o autor de Riofero. Recollemos algúns parágrafos do texto:
O libro emprega recursos da literatura máis formularia. O libro é, sen complexos, unha novela de aventuras. Por que está tan mal considerada en certos eidos da alta cultura a literatura como evasión?
Eu diría que Riofero é a un tempo un libro de aventura e un libro que trata de como se escribe unha aventura. A aventura da subida ao río refírese ao proceso de pescuda de algo que anceiamos encontrar; mentres que a escrita dunha aventura refírese por extensión a como se escribe todo tipo de literatura. Utilicei todos os recursos da novela de aventuras, sobre todo traballei o ritmo, a tensión, a anticipación, as personaxes teimudas nun obxectivo, o medo ante o descoñecido, etc. En canto a se existe en certos sectores da cultura un menosprezo pola literatura popular, de xénero, de evasión, todos eles conceptos moi ambiguos, existe menos do que existiu, pero segue a existir. Esta distinción ignora interesadamente que moita da que se chama literatura clásica, ou canónica, foi no seu momento literatura de evasión ou lecer. Se alguén é quen de marcar unha fronteira entre literatura de alta cultura e literatura de lecer, encontrará que hai libros bos e malos a cada un dos lados.«Eu apuntei ao corazón da literatura…», dis na contracapa. Cal é? Onde está? Como é o corazón da literatura?
Non sei se a literatura ten corazón pero si hai un latexar. Precisamos contar e oír contos, escribir e ler historias que falan de nós e do que sentimos. A literatura é a imposibilidade do silencio, é falar e contar sen estar totalmente seguros do que estamos a contar. Parafraseando a un que sabía máis ca min e que lle chamaban Beckett, é moi difícil falar de algo que teña sentido, porén somos incapaces de quedar calados, isto resume bastante ben o que eu penso da literatura.
Numerosos medios fanse eco hoxe da noticia do acto de presentación das Conversas con Emilio Pérez Touriño preparadas por Manuel Lombao para a colección Crónica. El Correo Gallego publica unha crónica e un carrusel de imaxes; outrosí fixeron Galicia hoxe, La Voz de Galicia, Faro de Vigo, El País Galicia, Soitu, La Opinión da Coruña, Xornal de Galicia, Europa Press, Vieiros, Galiciae. Máis imaxes da presentación poden verse aquí.
Mario Regueira publica en Vieiros unha interesante crítica sobre as traducións ao galego de Se comes un limón sen facer xestos, de Sergi Pàmies e Mil cretinos, de Quim Monzó. Recollemos un par de fragmentos significativos:
Pàmies, o automatismo da vida moderna
A obra de Sergi Pàmies preséntanos unha aposta decidida polo relato curto, organizado nunha estrutura moi sólida. A coherencia cun proxecto de libro determinado déixase notar en aspectos como a extensión, o manexo do tempo do relato ou a unidade temática, conseguindo unha obra redonda, sen fisuras. Partindo dun título aparentemente cómico, como pode ser Se comes un limón sen facer xestos, o autor mergúllanos nunha obra que trata sobre as pequenas traxedias da cotidianeidade, ou a perspectiva macabra que a mesma oculta frecuentemente. Os personaxes de Pàmies son soprendidos polas pequenas variacións dun curso estabelecido, sen saber ao tempo darlle unha solución aos seus problemas ou enfrontar con afouteza unha nova situación. Resulta inevitábel relacionar isto co automatismo da vida nas grandes urbes, a paisaxe máis frecuente nestes contos. A deshumanización das persoas, así como os seus problemas para comunicárense, apesar dos lazos de afecto, tamén aparecen como unha constante neste libro, que só cede ocasionalmente o seu espazo ficcional a algunha pequena fabulación simbólica ou algún xogo metaliterario, excepcións nun conxunto de relatos marcados polo realismo. (…)
Monzó, o realismo vacilante
O libro de Quim Monzó, pola contra, artella o seu proxecto dende unha perspectiva máis aberta, disposto a xogar co lector. A omisión nos paratextos do feito de estarmos ante un libro de relatos, así como a peculiar estrutura do mesmo, colócanos na primeira folla cunha sensación de incerteza, dubidando xa sobre a propia natureza da obra. Do mesmo xeito o desenvolvemento das narracións é acompañado frecuentemente dun desenlace anticlimático, contribuíndo a aumentar un tanto a sensación de desorientación. Os temas, porén, seguen incidindo na mesma crueza da vida deshumanizada e falta de comunicación das persoas no mundo contemporáneo. Concretamente, a relación cos parentes internados en centros de maiores, a soidade das persoas que viven nas cidades, ou o xogo de favores dentro do mundo editorial (tema que comparte curiosamente con Pàmies). (…)
Con motivo da recente publicación do seu libro Un país a medio facer, onde analiza a evolución da cultura galega no últimos vinte anos, Vieiros realízalle unha interesante entrevista a Fran Alonso, da cal destacamos o seguinte fragmento:
Gañáronse moitas cousas nestes vinte anos. Perdeuse algo? Algo da rebeldía que se percibe nas entrevistas a Suso de Toro, Rivas ou Xelís de Toro?
Somos quizais un pouco máis politicamente correctos, vivimos nese tempo. Perdemos, quizais, esa capacidade para agredir. Pero eu creo que o máis importante que se perdeu foi a capacidade de crear un estado de conciencia en defensa da lingua galega, daquela, cando a sociedade estaba máis aberta a iso. Non é que non o estea agora, pero agora hai certos sectores moi agresivos en contra do galego. Son minoritarios e a sociedade non se identifica con eles, pero teñen nos medios un grande altofalante. Os medios de comunicación galegos viven de costas á realidade do país. E o tema da lingua, ademais, é axitado politicamente porque é rendíbel.Cal é o camiño para fortalecer a lingua galega?
O máis importante sería que houbese unha capacidade de liderado en defensa da lingua. E tamén eliminar esa idea de que a cultura galega é unha cultura subvencionada. Moito máis cando vemos sectores, como a automoción e a banca, que proporcionalmente reciben moitas máis axudas públicas cá cultura. Temos que acabar con esa visión e demostrar con calidade que a nosa cultura chega lonxe. Cómpre neutralizar o discurso de Galicia Bilingüe, e ese debería ser un cometido fundamental dos medios de comunicación públicos. Deberían explicar cal é a situación real da lingua, quen está realmente discriminado. Porque son un medio público e porque usan o soporte da lingua.
Coincidindo coa aparición nas librarías d’ A corpo aberto, Manuel Rivas é entrevistado por Vieiros. Recollemos algúns fragmentos dun texto moi interesante:
Por que é unha ollada ‘indie’?
Ben, é unha chiscadela. É un termo que se emprega máis na música ou no cinema, e non tanto na literatura, pero creo que define un espírito crítico e independente que lle viría ben ao xornalismo. A palabra remite tamén a unha relación irónica co que un fai. Eu tamén a ligo a un xornalismo indio, en referencia a unha tipoloxía xa vella dos escritores, de Philip Ravh, que opoñía aos ‘rostros pálidos’ os chamados ‘pel roxa’, aqueles que vivían na fronteira, que ían máis alá e que avanzaban cara ao descoñecido.
É máis importante ser moi visíbel nos grandes eventos, ou o traballo diario a través das universidades, as oficinas do libro, os axentes literarios…?
Todo é compatíbel, pero creo que o máis importante segue sendo tratar con respecto á literatura no propio país. Sería irreal esperar que os franceses, ou os fineses, ou os norteamericanos desen un trato destacado ás nosas obras se estas obras non teñen ese trato no propio país. Esa é a mellor maneira de proxectar a nosa literatura no exterior. Ti vas a Irlanda, ou a Islandia, e nos aeroporto xa podes atopar a súa literatura; aquí non sucede iso. En Galiza tampouco as obras galegas ocupan un lugar destacado nas bibliotecas, e nos medios de comunicación galegos a nosa literatura segue a ser algo exótico. Iso si, ás veces o coñecemento fóra dunha obra permite o se redescubrimento no interior.
Manuel Rivas presentou onte na libraría Ombres Blanches de Toulouse a edición en francés de Os libros arden mal, L’éclat dans l’abîme, publicado na prestixiosa editorial Gallimard. Rivas falou da súa obra, do seu último libro e de súa concepción da literatura e os lazos entre xéneros literarios ante o numeroso público asistente, e evocou os seus inicios no mundo xornalístico…. (máis información en Vieiros e en Galicia Hoxe).
Agustín Fernández Paz foi o gañador do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008, co seu libro O único que queda é o amor. Recollemos algunhas das entrevistas e novas publicadas nos medios:
Manuel Rodríguez Alonso publica no Cartafol de Vieiros unha crítica de Festina lente, a novela de Marcos Calveiro que, dende a súa aparición, ven recibindo grande atención por parte da crítica e dos lectores e lectoras. Recollemos un dos parágrafos do texto:
O que máis atrae da novela é que nos presenta un ser solitario. O protagonista Ambrosio Cavaleiro é un gran profesional da encadernación e unha boa persoa. Mais vive só e rodeado dunha auréola de certo misterio, igual ca os que tratan con el. É que Ambrosio era librepensador, descrido, racionalista, lector de libros prohibidos pola Inquisición e homosexual na España do Imperio, católica, belicista e machista. Con todo, Ambrosio e os seus, pola calada, non renunciaron e co paso do tempo venceron á Inquisición. Ese é outro acerto da novela. Xa que logo boa novela histórica, entretida e que dá unha visión axeitada da Galicia dos Austrias, lonxe dos casticismos e fachendosidades dos Alatristes e compañía. Por iso, máis moderna e superior.
Máis de cento cincuenta persoas ateigaron o salón de actos da Biblioteca Pública Miguel González Garcés da Coruña para asistir ao acto de presentación da Obra dramática de Francisco Taxes editada dentro da Biblioteca das Letras Galegas. No acto interviron Ramón Nicolás, Xurxo Taxes, Manuel Rivas e a conselleira de Cultura Ánxela Bugallo.
Mario Regueira publica no Cartafol de Vieiros unha crítica de Historia da chuvia que cae todos os días, a peza de Roberto Salgueiro merecedora do Premio Álvaro Cunqueiro de textos teatrais 2006. Reproducimos unha anaco do primeiro parágrafo do texto:
Falar a estas alturas da solvencia técnica de Salgueiro como autor dramático é posíbelmente correr o risco de caer na obviedade. A presente obra non representa, nese sentido, unha excepción no seu habitual bo facer, sobradamente demostrado noutras pezas, e non sempre necesariamente aquelas que tamén foron premiadas. Sinxelamente resta destacar desta historia o manexo minucioso do tempo dramático, e a capacidade de converter unha historia que pasaría por unha pequena anécdota familiar nun cadro detallista que abre longas perspectivas cara a problemas comúns da nosa sociedade e consegue explotar a maior parte dos seus matices. Nas escasas corenta páxinas de Historia da chuvia que cae todos os días atínxese non só ao problema endémico da emigración galega, senón que mesmo se dá cabida á nova realidade da nosa terra como receptora de inmigrantes, que á súa vez están a ser explotados.
Manuel Rodríguez Alonso publica no Cartafol de Vieiros unha crítica sobre O profesor de vegliota, a novela de Manuel Veiga. Recollemos os dous derradeiros parágrafos do texto:
Neste mundo de alleados, que desprezan a súa lingua e cultura, que destrúen a súa paisaxe, o profesor de vegliota defende a lingua das sete vogais ou ponlle un nome galego á filla. É un elemento perigoso. Só o espera a morte social e, o que é peor, a morte social tamén da súa filla. O mellor para os seres queridos é desaparecer nese misterioso tren.
Con todo, a novela non é derrotista, pois como reflexión final da longa viaxe en tren o profesor de vegliota decide que, aínda que sexamos poucos e sen poder, os vegliotas temos que seguir adiante, como ben di a derradeira frase da novela: Rabexo por unha oportunidade, por sobrevivir entre eles. Xa que logo, unha chamada á resistencia vegliota fronte á asfixia dos do pensamento único e lingua tamén única, especialmente se é a deles.
Mario Regueira publica no Cartafol de Vieiros unha crítica de Recordar doe, o libro de memorias escolares e universitarias de Herminio Barreiro. Recollemos un parágrafo do texto:
[…] A narración un tanto anárquica destas memorias, na que se salta con facilidade da referencia bibliográfica, á reflexión política para retomar outra vez o fío conductor da memoria, lembra en ocasións ao estilo creado no ámbito dos blogues e outro tipo de narracións contemporáneas, dotando o contado dunha frescura que non teñen outros libros de memorias similares.
Aquí pode verse a entrevista con Suso de Toro emitida por ANT Televisión con motivo da presentación d’ Outra Galiza. En Vieiros pode visionarse estoutra entrevista.
Xerais blog 