Mar Mato entrevista a Agustín Fernández Paz

Mar Mato entrevista a Agustín Fernández Paz para Faro de Vigo e para La Opinión da Coruña. A conversa céntrase arredor da aparición nas librarías de Lúa do Senegal, a nova novela de Agustín que  recibirá o martes, 23 de xuño, en Teruel o Premio Nacional de Literatura Infantil 2009. Recollemos unha parte da conversa:

Tralo éxito de O único que queda é o amor, Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil 2008, Agustín Fernández Paz retornou á súa liturxia de papeis amarelos para escribir. Desta vez, unha nena de dez anos vida de Senegal a Vigo e de nome Khoedi plantexa a dor do desarraigo dos inmigrantes en Galicia, o espazo que ela e outros personaxes califican como “o país das ausencias”. A escasas horas de ser homenaxeado como “O escritor na súa terra” pola Asociación de Escritores en Lingua Galega, Fernández Paz profundiza sobre a súa última obra, Lúa de Senegal (editado por Xerais e que conta con belísimas ilustracións de Marina Seoane).
–Lúa do Senegal, un título ao que se fai referencia case en cada páxina do libro e mesmo no ritmo de narración.
–É un título que me veu pronto á cabeza cando me metín na historia. Á protagonista, cando chega a Vigo, todo lle parece dististo. O único que recoñece como igual é a lúa que brilla pola noite; ese é o leitmotif que marca paso de tempo. A lúa serve de conexión coa realidade que deixou e a que se atopou. Ademais, a lúa marca tamén o ritmo da narración ao seguir as súas fases tomandas de tres meses do ano pasado.
–Onde comezou a tirar do fío para esta obra?
– Os libros case nunca xorden dun único fío. Recordo do meu caderno de notas a primeira imaxe que anotei sobre un emigrante, non sei de que nacionalidade, de pel negra, traballando no andamio dunha obra. Chamoume a atención. Había tempo que quería abordar o tema da inmigración e apetecíame contalo en forma de historia. Todo acabou plasmándose neste libro.
–Á parte dese obreiro, houbo outros africanos que lle serviron de luz para a narración?
– Non cheguei a coñecer a ningún porque, en realidade, a documentación que conseguín foi amplísima a partir de libros e recortes de prensa que me foron suficientes. Eu o que quería contar realmente era o tema da emigración e escollín Senegal porque parecía atractivo. Tamén falei cunha profesora que estivo cunha ONG na zona e que me deixoume ver centos de fotos.

“Lúa do Senegal”, novo libro de Agustín Fernández Paz

Acaba de entrar no almacén Lúa do Senegal, o novo libro de Agustín Fernández Paz, ilustrado por Marina Seoane. Publicada na colección Sopa de Libros, na serie de 10 anos en diante, esta é a primeira novela publicada por Fernández Paz, tras a obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil. Lúa do Senegal será publicada no vindeiro outono en castelán por Anaya Infantil y Juvenil e en catalán por Barcanova. Lúa do Senegal chegará ás librarías galegas a partir do día 8 de xuño.

Khoedi, unha nena de dez anos, ten que deixar a súa casa de Casamence, unha rexión ao sur do Senegal, para instalarse en Vigo, a cidade onde o seu pai xa leva varios anos emigrado. Na nova terra, a vida é dura para Khoedi: non coñece a ninguén e todo lle resulta diferente. Está en Europa, mais a súa cabeza e o seu corazón continúan en África. O único lazo entre a nova realidade e o mundo que deixou atrás é a Lúa que brilla no ceo polas noites, que serve, ademais, para marcar o paso do tempo.

Lúa do Senegal, a primeira novela que Agustín Fernández Paz publica tras a obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil, aborda o tema da emigración, ese drama que supón abandonar o propio país e marchar a outro para poder traballar e vivir con dignidade. E para falar do desarraigamento e do conflito emocional que supón ter que comezar desde cero nun lugar do que nada se coñece, Fernández Paz decidiu facelo a través dunha nena que conta en primeira persoa as dificultades que atopa e a súa loita por entender o que para ela é un novo mundo. Mais Khoedi é unha contadora de historias. Foi a súa avoa a persoa que lle aprendeu esa arte, ese gusto por inventar historias e contalas en voz alta.

Lúa do Senegal foi ilustrado por Marina Seoane quen conseguiu adentrarse na alma da protagonista, poñerlle rostro ao resto dos protagonistas e reflectir as paisaxes de dous mundos tan diferentes.

Beramendi e Fernández Paz entrevistados en «Faro de Vigo»

Estela, o suplemento dominical de Faro de Vigo, publica unha longa entrevista de cinco páxinas con Justo Beramendi e Agustín Fernández Paz, os recentes premios nacionais de ensaio e literatura infantil e xuvenil. Os dous autores reflexionan devagariño sobre cuestións claves da actualidade e do futuro de Galicia: a lingua, o autogoberno, a memoria histórica, a crise económica ou os efectos sobre a cultura da revolución de Internet.

Agustín Fernández Paz, entrevista para AGN

Anxa Correa realizou unha entrevista a Agustín Fernández Paz, para a axencia AGN, que hoxe publica Galiciae. O autor d’ O único que queda é o amor aborda, entre outras cuestións, o seu compromiso coa escrita en lingua galega e o seu concepto de lectura. Recollemos varios fragmentos:

P: Deixou de ser unha ousadía escribir para rapaces e escribir en galego?

R: Nunca o considerei ousado. Escribir en galego foi unha elección lóxica. Di Pessoa que a a súa patria é a lingua portuguesa e a miña lingua é o galego, e foi a maneira natural de escribir. Non foi unha opción. E logo para orientarme a un público xuvenil tivo que influír ser docente, ler moitísima literatura dese tipo e descubrir que había grandes autores europeos, cando se comezou a traducir logo da ditadura, nos anos 50-60. De repente chegou Roald Dahl, Christine Nöstlinger, Gianni Rodari… e decidín escribir como esa xente. Aí me inscribín eu.

[…]

P: Que é para vostede a lectura?

R: Eu copiaríalle a Borges e diría que ante todo son lector. Sería unha dor moi grande non escribir máis, pero sería moito peor non poder ler. Os que escribimos somos todos lectores voraces. A lectura é unha constante na miña vida que modificou a miña forma de ver o mundo e a miña forma de ser. Hai algúns libros que entreteñen pero que non deixan unha pegada profunda, pero hai outros que si, e cada persoa ten un deses libros, que cando saen deles, saen doutro xeito. Os que valen para min non valen para outras persoas. Creo que os libros teñen a capacidade de cambiarnos a vida aínda que non saiba explicar ben como o fan nin de que xeito.

Agustín Fernández Paz: «Non gosto dos tópicos na literatura xuvenil»

Foto Paco Vilabarros

Agustín Fernández Paz é entrevistado por Lara Rozados en A Nosa Terra. Agustín anuncia a aparición de Lúa de Senegal, un orixinal que entregou na editorial días antes da obtención do Premio Nacional e que sera publicado no vindeiro mes de marzo na colección Sopa de Libros. Recollemos algúns fragmentos significativos da entrevista:

Cal é a diferenza entre eses canons ou estándares da literatura xuvenil e o que vostede escribe?

Sempre tentei saír, máis ca dos tópicos, dos estándares: o meu concepto de literatura xuvenil non coincide co que entende a xente. Segundo Emili Teixidor literatura xuvenil é a que carece de complexidades formais para que a entenda un lectorado aínda en formación. E aí, clásicos como O vixía entre o centeo, de J.D. Salinger, A metamorfose de Kafka ou Baixo as rodas, de Herman Hesse, sitúanse no que eu chamo literatura de fronteira, cunha perna en cada lado. Baixo o paraugas da literatura xuvenil podemos ter unha mirada máis restrinxida ou ampla.

[…]

Cales son os seus proxectos?

O único que queda é o amor está xa traducida ao portugués e ao castelán, e agora van indo as traducións ao vasco e ao catalán. Por outra banda, rematei un novo manuscrito hai uns días: é un proxecto para abordar o tema da inmigración, a través dunha rapaza do Senegal que abandona o seu país, o seu contexto vital, e chega a outro onde non coñece nada. A novela ambiéntase en Vigo, do 18 de xullo, o día que ela chega, até o 15 de setembro, primeiro día de escola, e o tempo cronolóxico da novela vai guiándose polas fases da lúa. En todo ese proceso, entro nos interiores, nos sentimentos da rapaza, no seu progresivo coñecemento da nova realidade. Vaise titular Lúa de Senegal porque o único que ela recoñece como igual ao seu país é a lúa que ve no ceo.

Justo Beramendi, entrevista no «Faro da Cultura»

Agustín Fernández Paz, entrevista en «El Progreso»

Entre o grande número de entrevistas realizadas a Agustín Fernández Paz, a raíz da obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, é moi salientable a de Jaureguizar no xornal El Progreso. Recollemos algúns parágrafos que consideramos significativos:

Por que pensan que premiaron O único que queda é o amor e non os libros que foron finalistas con anterioridade?
–Houbo libros meus nestes anos que poderían ter merecido o premio. Os que andaron máis cerca foron Aire negro, Corredores de sombra e O centro do labirinto, que quedaron segundos. Quedar durante varios anos entre os finalistas ten o valor importante de que algo deben de ter, de que non ía por mal camiño.

A que atribúe o feito de que a literatura infantil e xuvenil galega teña un constante recoñecemento exterior con premios e traducións?
–Quizais o secreto estea en que os tópicos da literatura para rapaces non enraizaron tanto, porque somos máis dispares e libres. Por exemplo, hai unha regra no escrita que que di que os protagonistas teñen que ser nenos ou rapaces. Eu fago moitas historias con adultos. A única diferenza da literatura infantil e xuvenil (LIX) é que non debe ter complexidades formais. O Ulises de Joyce non é LIX, pero O neno do pixama a raias ou La sombra del viento si o son e véndense en coleccións para adultos. Hai lectores adultos con prexuízos, que non lerían O neno do pixama a raias se estivese nunha colección para rapaces. Eu sempre teimei por borrar as fronteiras entre literatura para mozos e para adultos, que son algo discutible e O único que queda é o amor foi un intento máis.

Volve traballar cos sentimentos no que será o seu vindeiro libro, Lúa do Senegal.
–Si, é unha historia de inmigración, dunha rapaza de once ou doce anos que chega a Vigo procedente do sur do Senegal porque o seu pai emigrou e solicitou o reagrupamento familiar. O libro conta o verano anterior ao comezo do novo colexio, hai unha tensa espera. Todo acontece na cabeza da rapaza e iso fíxoo máis difícil por non ter trama.

Está vostede nun momento da vida no que se comeza a reler libros e remirar películas, pero fala de Pamuk ou de Wong Kar Wai.
–Eu vivín no mundo dos sesenta e agora vivo no mundo do 2008. Intento estar ao día en música, literatura e cinema. Ando coa terceira tempada de Los Soprano. Teñen uns diálogos impresionantes. Son o Shakespeare do século XXI. O escritor vigués Marcos Calveiro felicitoume cun fragmento da película In the mood of love, de Wong Kar Wai. Iso emocionoume moito.

Parabéns para Agustín

Foto Lalo Villar

A concesión do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil a Agustín Fernández Paz continúa provocando un auténtico regueiro de parabéns na rede. Recollemos os que foron saíndo nesta fin de semana:

• «Agustín, premio nacional» (Brétemas)
• Días estranos (un vídeo)
• Oulego
• Alfaias
• «Agustín, a LIX premiada» (Arume dos piñeiros)
• As uvas na solaina
• Bouzafría
• Jaureguizar
• «Caro Amigo escribe) (Dpaso)
• «Premios e copas cheas» (Ferradura en tránsito)
• O levantador de minas (tres vídeos)
• Espazo lectura (un vídeo)
• «La edad de la frontera es apasionante» (Público)
• sihomesi
• Francisco Castro
• Trafegando ronseis
• Jaureguizar (en Galiciae)

Agustín Fernández Paz, Premio Nacional 2008

Agustín Fernández Paz foi o gañador do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008, co seu libro O único que queda é o amor. Recollemos algunhas das entrevistas e novas publicadas nos medios:

• «A miña obsesión é loitar pola dignificación da literatura xuvenil» (La Voz de Galicia)
• «O maior galardón son o lectores» (Galicia Hoxe)
• «Lenme os mozos e os adultos sen anteolleiras» (El Pais Galicia)
• «La literatura tiene que conquistarte el corazón» (Faro de Vigo)
• «Fernández Paz, Premio Nacional» (El Correo Gallego)
• «Agustín Fernández Paz gana el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (El Progreso)
• «Agustín Fernández Paz, Premio Nacional de LIteratura Infantil» (Diario de Pontevedra)
• «Agustín Fernández Paz gana el Nacional de Literatura Infantil» (La Opinión)
• «Agustín Fernández, Premio Nacional de Literatura Infantil con una obra en gallego» (La Región)
• «O Ministerio de Cultura premia a Fernández Paz» (A Nosa Terra)
• «O maior e verdadeiro premio, o inesperado: o aprezo dos lectores» (Vieiros)
• «Agustín Fernández Paz, Premio Nacional de Literatura Infantil» (Culturagalega.org)
• «Agustín Fernández gaña o Nacional de Literatura Infantil cun texto en galego» (Xornal.com)
• «Fernández Paz; premio nacional de literatura juvenil» (El País)
• «El nacional de Literatura Juvenil para Fernández Paz» (Público)
• «Agustín Fernández Paz gana el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (CNN+)
• «Agustín Fdez Paz gana el Nacional de LIteratura Infantil con una obra en gallego» (Diario de Sevilla)
• «Agustín Fernández Paz, premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (Revista Babar)

• “Agustín Fernández Paz admite ser “afortunado en premios”, pero resalta que “el mayor” proviene de los lectores” (europa press)
• “Fernández Paz, premio estatal de LIX” (Praza das Letras)

Agustín Fernández Paz: Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008

Agustín Fernández Paz foi galardonado co Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008 polo seu libro O único que queda é o amor, publicado por Xerais no pasado mes de decembro.

O único que queda é o amor, do que Xerais está preparando a segunda edición, é un fermoso libro de relatos, ilustrado por Pablo Auladell, no que hai unha trama de fíos invisibles que une as vidas dos personaxes: Diana, Sara, Pablo, Laura, Adrián… todos se namoran e descobren que o amor é un sentimento poderosísimo, capaz de transformalos por enteiro e facerlles a vida doutro xeito. Mais tamén experimentan a amargura do desamor, ou da ausencia, ou dos amores rotos. O amor en todas as súas variantes: desde o primeiro amor adolescente ata que se mantén máis alá da morte. Aínda sabendo isto, as persoas sempre buscamos na nosa vida ese sentimento tan necesario como o aire que respiramos, quizais porque intuímos que, como escribe Orhan Pamuk en Neve, “na vida o único que queda é o amor”. E sempre, os libros como compañeiros da aventura do amar. Un libro memorable.

Este libro de Agustín leva acadado xa os máis importantes premios:

Premio Xosé Neira Vilas ao Libro Infantil e Xuvenil do ano 2007 – Premio Asociación de Escritores en Lingua Galega (Infantil-Xuvenil), 2007 – Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008.

«De provincia a nación»: Premio Nacional de Ensaio 2008

Justo Beramendi foi galardoado co Premio Nacional de Ensaio 2008 polo seu libro De provincia a nación. Historia do Galeguismo Político, publicado por Xerais no pasado ano 2007.

De Provincia a nación. Historia do galeguismo político é unha investigación sistemática da natureza e evolución dos movementos sociopolíticos de reivindicación de Galicia como suxeito político de seu dende as súas primeiras manifestacións individuais no século XVIII até a actualidade. O tratamento do provincialismo, do rexurdimento e do rexionalismo do século XIX, e máis aínda do nacionalismo galego do século XX, faise cunha profundidade sen precedentes. Para a análise acaída das diferentes dimensións –a ideolóxica, a social, a organizativa, a electoral– e das súas interrelacións, o autor incorpora conceptos e modelos analíticos propios que implican unha notable innovación metodolóxica no eido do estudo do nacionalismo.

A obra de Beramendi leva acadado os máis importantes premios galegos:

Premio Irmandade do Libro. Mellor obra editorial do ano 2007 – Premio Asociación de Escritores en Lingua Galega (Ensaio), 2007 – Premio da Crítica Galicia (Investigación), 2008 – Premio Losada Diéguez (Investigación), 2008