Agustín Fernández Paz, entrevista en «La Voz de Galicia»

[Foto Gustavo Rivas]

La Voz de Galicia publica hoxe unha entrevista con Agustín Fernández Paz. O autor de Vilalba, que será o mantedor literario do Premio Xerais 2009, fala con Begoña Sotelino sobre Lúa do Senegal, o seu libro máis recente.

É unha novela sobre a emigración que narra en primeira persoa a historia dunha rapaza de 12 anos que ten que vir do sur de Senegal porque o pai levaba uns anos en Vigo e pide a reagrupación familiar. O que conto é o proceso de adaptación da nena desde que chega ata que comeza o primeiro día de clase. Aínda que o tema é a emigración, non está abordado desde un punto de vista sociolóxico, senón o que predomina é o feito de cambiar de cultura, de lingua, de casa, de paisaxe… Todo é diferente, menos a lúa. De aí o título.

Finalistas dos Premios Xerais 2009

Reunido, hoxe 29 de maio, no castelo de Soutomaior, o xurado da XXVI edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 25.000 euros e no que participaron corenta e cinco obras,  formado por Ana Bande Bande (bibliotecaria), César Lorenzo Gil (xornalista), Paz Raña Lama (profesora), Sonia Díaz (xornalista), Bieito Legaspi (profesor e membro de Espazo Lectura) e Fran Alonso, secretario do xurado en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas «A soidade dos leóns», «Dinara», «Limiar da conciencia» e «O retorno das aves».

Pola súa banda, o xurado da IV edición do Premio Fundación Caixa Galicia de literatura xuvenil, dotado con 10.000 euros e no que participan dezanove obras,  formado por Verónica Rego (en representación da Fundación Caixagalicia), Mónica Góñez (profesora e escritora), Pilar Ponte Patiño (profesora), Alba González Méndez (estudante de 4ª da ESO, IES Os Rosais de Vigo), Amanda Bouzada Novoa (estudante de 4º da ESO do IES Os Rosais de Vigo) e Xosé Manuel Moó Pedrosa, secretario do xurado, en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar como finalistas as obras presentadas baixo os lemas: «Ás de bolboreta», «Dragal» e «Quiromántico».

O xurado da XXIV edición do Premio Merlín de literatura infantil, dotado con 10.000 euros e no que participan vinte e catro obras, formado por Rosana Estévez (contacontos e membro de Espazo Lectura), Santiago Gutiérrez (ilustrador), Mercedes Pacheco (tradutora), Mª Xesús Pereiro (escritora infantil e profesora), Xan Guillén  Vázquez (profesor e coordinador do Premio Literario Frei Martín Sarmiento) e Helena Pérez Fernández, secretaria do xurado, en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar como finalistas as obras presentadas baixo os lemas: «Papude», «Secundario» e «Septempunctata».

O fallo de cada un dos premios darase a coñecer no serán do sábado, 6 de xuño, no acto literario que terá lugar na illa de San Simón.

“Lúa do Senegal”, novo libro de Agustín Fernández Paz

Acaba de entrar no almacén Lúa do Senegal, o novo libro de Agustín Fernández Paz, ilustrado por Marina Seoane. Publicada na colección Sopa de Libros, na serie de 10 anos en diante, esta é a primeira novela publicada por Fernández Paz, tras a obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil. Lúa do Senegal será publicada no vindeiro outono en castelán por Anaya Infantil y Juvenil e en catalán por Barcanova. Lúa do Senegal chegará ás librarías galegas a partir do día 8 de xuño.

Khoedi, unha nena de dez anos, ten que deixar a súa casa de Casamence, unha rexión ao sur do Senegal, para instalarse en Vigo, a cidade onde o seu pai xa leva varios anos emigrado. Na nova terra, a vida é dura para Khoedi: non coñece a ninguén e todo lle resulta diferente. Está en Europa, mais a súa cabeza e o seu corazón continúan en África. O único lazo entre a nova realidade e o mundo que deixou atrás é a Lúa que brilla no ceo polas noites, que serve, ademais, para marcar o paso do tempo.

Lúa do Senegal, a primeira novela que Agustín Fernández Paz publica tras a obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil, aborda o tema da emigración, ese drama que supón abandonar o propio país e marchar a outro para poder traballar e vivir con dignidade. E para falar do desarraigamento e do conflito emocional que supón ter que comezar desde cero nun lugar do que nada se coñece, Fernández Paz decidiu facelo a través dunha nena que conta en primeira persoa as dificultades que atopa e a súa loita por entender o que para ela é un novo mundo. Mais Khoedi é unha contadora de historias. Foi a súa avoa a persoa que lle aprendeu esa arte, ese gusto por inventar historias e contalas en voz alta.

Lúa do Senegal foi ilustrado por Marina Seoane quen conseguiu adentrarse na alma da protagonista, poñerlle rostro ao resto dos protagonistas e reflectir as paisaxes de dous mundos tan diferentes.

Homenaxe a Taxes en Vimianzo

Recollemos esta noticia da edición de La Voz de Galicia de Carballo sobre a homenaxe tributado ao escritor Francisco Taxes polo alumnado do IES Terra de Vimianzo:

Un nutrido grupo de profesores del instituto Terra de Vimianzo (me cuenta mi compañera y sin embargo amiga L. Casanegra ) se desplazaron ayer hasta el cementerio parroquial de Cereixo para participar en la ofrenda floral en homenaje a Francisco Taxes , motor del teatro gallego con raíces vimiancesas. La actividad se enmarca en un programa de actividades, organizadas por el departamento de normalización lingüística del centro que dirige Teresa Araújo , con el que se pretendía rendir un homenaje al escritor gallego. Para ello, los escolares se dedicaron durante todo el curso a estudiar la figura del intelectual e, incluso, elaboraron unos grandes paneles informativos que se pueden ver en los pasillos del centro con toda la información sobre la obra de Taxes. Ayer estuvo su hijo, Xurxo Taxes , en el centro en donde mantuvo una animada charla con los alumnos. Por la tarde, los profesores lo acompañaron a la tumba de su padre, en Cereixo, en donde lo recordaron en un emotivo acto.

Os nosos parabéns á comunidade educativa do IES Terra de Vimianzo por este grande traballo que axudará a recuperación da figura, da obra e da memoria literaria do escritor Francisco Taxes.

“Cabalos de vento. Curros de pedra”

A Revista das letras de Galicia hoxe dedica un monográfico a Cabalos de vento. Curros de pedra, o libro de Xavier Teniente e Xosé Guillermo. Oito páxinas de impactante beleza. Un documento literario moi reocmendable.

“Monte Louro”, presentación en Burela

O vindeiro sábado, 30 de maio, ás 12:30 horas no salón de plenos do concello de Burela realizarase o acto de entrega do Premio Blanco Amor 2009 e a presentación da novela gañadora, Monte Louro de Luís Rei Núñez.

“O ‘Salto do Can” en “Galicia hoxe”

Coincidindo coa presentación hoxe en Ferrol d’ O ‘Salto do Can, M. Dopico publica en Galicia hoxe unha reportaxe entrevista sobre esta primeira novela de Jorge Llorca. Recollemos un fragmento das declaracións de Llorca sobre o sentido dunha novela na que os seus personaxes comparten os fracasos, mais non desisten da súa capacidade de soñar.

A reivindicación do potencial, da posibilidade de chegar a realizarse

“A vida é unha degradación que vai da enormidade potencial do ser, á insignificancia final do produto”. É unha frase dun dos personaxes, que apunta á cerna da novela. “A árbore acaba sendo lapis, pero co lapis pódese escribir ou debuxar cousas marabillosas… Facer falar así aos personaxes é tamén un xeito de facer reflexionar ao lector… Non quixen facer ningunha tese, nin unha novela costumista como tantas que hai sobre a época. Só quixen falar duns personaxes que, malia a frustración, e o ambiente cruel e desapiadado que agocha unha sociedadede que tenta parecer piadosa e caritativa, resisten, teñen sentimentos, soños e aspiracións. Falan dos demais para esquecer as propias miserias…, ninguén fala sen querer que o escoiten, pero tamén se entenden… Non son personaxes normais, no sentido de que teñen un punto de loucura, porque cadaquén ten unha parte que non ten que ser a que amosa: uns soños… A pantasma é un espectro do que quería ser…”, afirma o autor. Os ambientes, os lugares, a psicoloxía dos personaxes, están descritos con detalle. “Si hai realismo niso. É un xeito de completar a visión dese tempo…”, di.

Ramón Nicolás entrevistado en “Faro da Cultura”

A publicación de Conversas con Celso Emilio Ferreiro está recibindo unha grande atención dos medios. Hoxe Natalia Álvarez publica en “Faro da Cultura”  unha entrevista dunha páxina co seu autor, o crítico Ramón Nicolás.

“TSC. Diario da noite”, crítica en “Faro da Cultura”

Laura Caveiro publica hoxe en “Faro da Cultura” unha crítica de TSC.Diario da noite, o poemario de Alfonso Armada.

Estíbaliz Espinosa en “Libro Aberto”

Esta noite no programa Libro Aberto da TVG (0:30 horas), Estíbaliz Espinosa falará sobre o seu poemario Zoommm. Textos biónicos no que aborda a orixe de vida. O programa será emitido, tamén, o luns 1 de xuño, ás 23:30 horas pola G-2 (TDT).

Seis novos merlíns nas librarías

Esta semana chegan ás librarías seis novos títulos da colección Merlín: Leocadio, o león de Oli, ilustrado por Teresa Novoa; Mar adiante de María Victoria Moreno, ilustrado por Manuel Uhía; Rata linda de Compostela de Bernardino Graña, ilustrado por Manuel Uhía; A profesora Ripaldi de María Alcañiz; Restaurante Farruco de Chus Pereiro, ilustrado por Xan López Domínguez e Lixo de Xavier López Rodríguez, ilustrado por Antón Taboada.

O león Leocadio vivía alá, onde a terra e o ceo debuxan o máis recto dos abarazos. Nacera nunha notable familia de leóns, todos eles hábiles cazadores. Mais as súas carreiras tiñan pouco que ver coa caza. A Leocadio o que lle gustaba era choutar coas cebras, os antílopes e as gacelas. Esta era a razón pola que os tigres se burlaban del e os chistes das hienas resoaban por todas as partes. Como non aprendía as artes do cazador, os seus pais decidiron abandonalo nunhas montañas. Alí coñeceu un elefante, que perdeu a memoria, e aos señores Mayer que o levará a América, un lugar onde Leocadio descubrirá a súa verdadeira vocación, que o convertirá no león máis famoso de cantos existen na terra. Leocadio, o león, conto escrito por Oli e ilustrado por Teresa Novoa, aborda temas como a amizade, o respecto da diferenza e o valor dos soños e a fantasías como motores da convivencia no mundo.

Publicada en 1973, Mar adiante é a primeira novela en lingua galega de María Victoria Moreno e unha das novelas fundadoras da literatura infantil en galego. Unha mestra contoulles un día aos compañeiros que viña de poñer escola nun barco, o Arroás. Como non a creron, e ela sabe que non o soñou, escribe a historia para que os rapaces a coñezan. Sabemos entón de Miguel, un vello mariñeiro, que fixo un barco cando soubo que o mestre ameazara aos rapaces con tiralos ao mar cos libros ao pescozo se non sabían a táboa do sete. E púxolle tripulación: un poeta, un debuxante, un amigo das estrelas e unha cociñeira velliña e garimosa, Lola. Non faltaban, claro, o capitán, e mais a mestra. No barco os nenos aprenden cousas que non veñen nos libros: a historia dos mozos náufragos aos que o patrón rico non quixo acudirlles, a de Mariquiña, que se fixo amiga dun lobo a quen agora todos os veciños queren e coñecen como Garimoso, a da illa dos paxaros que escaparon da persecución dos homes da aldea, que seica querían protexer as colleitas, a historia de amor imposible entre un vagalume e o Luceiro, que sae antes e marcha despois para que o vexa a súa amada, e mais a de Lola, que lles fixo unha árbore de Nadal con argazos camiñando sobre o mar e logo quedou durmida para sempre.

No Monte do Gozo, preto de Compostela, vive Rata Linda. Tamén vivía alí o Rato, que marchou para o estranxeiro. Un día, Rata Linda atopa unha moeda que lle caera a Don Gato. Con ela, vai á tenda e merca un fermoso lazo, que pon na cabeza. Como estaba no balcón, algúns animais que pasaban por alí viana e pedíanlle para casar con ela. O Can, o Burro, o Grilo e o Gato foran facéndolle a petición. A Rata acepta casar con Don Gato, pero este o único que quere é recuperar a moeda. Rata Linda consegue desfacerse de Don Gato, facendo que caia a un pozo e afogue nel. E, despois disto, atopouse con que o Rato volvera da súa viaxe e tamén lle pedía para casar. Rata Linda acepta, e os dous marchan xuntos “a Santiago de Compostela, por mirar a Catedral”.

Rata linda de Compostela, conto escrito por Bernardino Graña e ilustrado por Manolo Uhía, está considerado como un dos contos versificados clásicos da literatura infantil de noso.

Sarita Palodi é unha científica de recoñecido prestixio mundial. A ciencia é a súa vida e dedícase a ela sen descanso. A profesora Sarita Palodi é a cabeza dos laboratorios Prodi, unha empresa que tivo como últimos descubrimentos a tinta ortográfica, que fai que quen a utilice automaticamente non cometa faltas de ortografía, ou o paragugas autoclimático, un magnífico regulador do tempo, ou da peixeira con simulador de océanos… Un día, nos laboratorios prodúcese unha tremenda explosión e dende aquela non se soubo máis nada da profesora Palodi. Mais, quen é a profesora Ripaldi? A profesora Ripaldi, escrito e ilustrado por María Alcañiz, é unha brillantísima novela do xénero fantástico que supón o debut da súa autora. Foi a obra finalista do Premio Merlín de Literatura Infantil 2008.

No xeitoso e moi feituco Resturante Farruco celébrase un xantar moi especial: unha parella e o rei son atendidos polo camareiro Farruco, pola xefa de cociña Siñá Manuela e polo seu axudante. Restaurante Farruco é unha divertida peza teatral nun acto, onde Chus Pereiro xoga coa rima para presentar a ritmo trepidante a xornada que se vive nun restaurante moi especial. O ilustrador Xan López Domínguez deu vida a cada un dos personaxes da peza.

Fogar refuxio, fogar cárcere, rúa fogar. Confortable liberdade coutada na casa ou arriscada liberdade sen teito asegurado. Expulsada do gris paraíso familiar, a protagonista de Lixo vese na obriga de enfrontar o inferno exterior, onde a despensa está nos contedores de refugallos, coas armas que ten en cada momento. Armas como a voluntaria opción de facerse pasar por home para merecer un mínimo respecto que, como muller, lle furtarían os habitantes da xungla urbana. A rúa permítelle coñecer a verdadeira amizade, condénaa despois a sufrir a dor da perda e regálalle por fin, de xeito impensado, unha esperanza. Lixo, novela de Xavier López Rodríguez, ilustrada por Antón Taboada, aborda con realismo e gran crueza a situación de exclusión na que viven algunhas persoas mozas das nosas cidades.

Homenaxe á Cidade da Liberdade

Foi un espectáculo literario-musical dunha emotividade cativante. A verdade é que Rivas, ademais de saber escoller ben os seus artistas colaboradores (que foron un bon lote), soubo transmitir un coruñesismo cheo de sentimentos positivos sobre un presente que se ergue sobre unha historia libertaria repleta de heroicidades, despois decapitada polo franquismo. Heroicidades da muller e o home da rúa, da vangarda ideolóxica europea que eran os anarquistas herculinos do primeiro cuarto de século XX. Foi unha actuación memorábel en que o público, con Teatro Rosalía completo, tivo o aplauso a flor de pel desde os primeiros cinco minutos até o final. Así é un pracer asistir a actos literarios. Todos os que nos atrevemos a pisar os escenarios deberiamos tomar nota. Alfredo Ferreiro.

“Monbars o exterminador”, presentación en Pontedeume

Monbars o exterminador, a novela de Hixinio Puentes, gañadora do Premio Eixo Atlántico de Narrativa 2006, presentarase o xoves, 28 de maio, ás 20:00, nas instalacións da Biblioteca de Pontedeume (rúa Couceiro Freijomil 5). No acto acompañarán ao autor, o escritor Marcos Calveiro e o editor Fran Alonso.

“O ‘ Salto do Can”, presentación en Ferrol

O ‘ Salto do Can, a novela de Jorge Llorca presentarase por vez primeira o vindeiro xoves, 28 de maio, ás 20:00 horas, na Galería Sargadelos de Ferrol (Rubalcava, 30-32. Esquina rúa María de Ferrol.). No acto acompañarán ao autor o escritor  Xabier P. DoCampo e o editor Manuel Bragado.

“Do orixinal ao libro”: máis alá do punto e coma

Sandra Faginas publicou o sábado, 23 de maio, no suplemento “Culturas” de La Voz de Galicia unha crítica sobre Do orixinal ao libro. Manual de edición técnica do que é autor Juan Blanco Valdés. Reproducimos un texto que a súa autora titulou: “Máis alá do punto e coma”:

Un dos personaxes que García Márquez mellor retratou na súa última novela é “el abominable hombre de las nueve”, ese ser que fai a súa aparición co seu bolígrafo vermello e comeza a encher de borróns as páxinas dos redacotres dun xornal. Unha imaxe simplificadora (non por irreal) da figura do corrector-editor que na actualidade está profesionalizada e que cada vez é máis demandada nos medios de comunicación e editoriais. En galego, por primeira vez, contamos cunha obra orientada a axudar a quen se dedica a esta tarefa, Do orixinal ao libro. Manual de edición técnica, de Juan L. Blanco Valdés. Hai que darlle ao seu autor o mérito de afrontar aspectos ben distintos dun traballo apaixonante e delicado, próximo a ourivería, daqueles que teñen nas súas mans o poder de transformar un texto nunha crónica, unha reportaxe ou un libro.

Con esta fineza e precisión, e un didactismo que o lector agradecerá, aborda Juan Blanco Valdés os problemas, dificultades e límites da edición para achegar sempre solucións. Desde a pregunta inicial que é un libro pasando polas máis técnicas como cando corrixir, cal é a tarefa do editor ata repasara aspectos de ortotipografía.

Pero por riba doutros acertos, o maior éxito de Blanco Valdés é terlle dado o corpo de letra maiúscula, de profesional, a un traballo que tradicionalmente se foi facendo en galego rebuscando entre libros en castelán (como os de Martínez de Sousa, que prologa o libro) e diferentes dicionarios e ortografías, mentres se loitaban cos programas informáticos, aos que a obra lle dedica unha ampla parte. Todo isto resolveuse definitivamente co libro de Blanco Valdés, a quen lle honra o fito de ser pioneiro. Sandra Faginas.

“O ‘Salto do Can”, primeira crítica en “Culturas”

Ramón Nicolás publicou o pasado sábado, 23 de maio, no suplemento “Culturas” de La Voz de Galicia a primeira crítica d’ O ‘ Salto do Can, a novela coa que debuta o ferrolán Jorge Llorca. Reproducimos  o texto polo seu interese:

Anunciada como unha novela -ao tempo que podería clasificarse como unha presada  de relatos-, este O ‘ Salto do Can cómpre saudala como a obra prima dun autor na que se dirixe unha ollada descritiva -descoñezo en que medida a ficción aquí imita á realidade, ou talvez ao contrario-, sobre eses anos setenta, neste caso ben reais e verosímiles. Visión que se erixe desde unha paisaxe moi concreta: a dunha taberna ferrolá, desde a que se ve pasar a vida de siareiros e xentes de variada condición, as máis das veces marcados por peculiaridades que fan deles seres curiosos que van e veñen cos seus trazos intransferibles e que, á vez, serven para testemuñar un tempo e articular un exercicio, se cadra, a medio camiño entre a ficción e a memoria.

Mais supoñamos que, loxicamente, falamos de ficción: alén do intrínseco interese que o libro ofrece para alguén que queira ou poida esculcar nos límites reais da devandita fronteira, o certo é que o libro ofrece un monllo de historias, talvez más propiamente constituirían unha sorte de “semblanzas”, moitas delas gobernadas pola traxedia e a soidade, a través das que circulan Ponciano, o propietario do bar, e Zacarías, un siareiro cego que adiviña as corres…, personaxes que facilitan o acceso para coñecer historias e mundos de corte variado e singular: desde o que encerra Bibián, un curioso perruqueiro, pasando polo espello do escurantismo e miseria do réxime franquista retido en Mercería Dorita, até o denominado segredo de Lady Godiva -unha fidalga vida a menos, estrafalaria e a quen o pobo trata con certa crueldade…- ou mesmo os enigmas que representan o Mahía, un suposto confidente da policía, ou aquel que atesoura o impenetrable mariñeiro Perseus… Encamíñanos, todo isto, a unha conclusión, ao meu ver o mellor do volume, exposta no capítulo Fotografía artística, a través da que se presenta un fotógrafo que vai relatando as súas experiencias tanto persoais como as que se refire á práctica da súa profesión, mercé a un discurso confesional que resulta operativo pra revelar con transparencia un personaxe de carne e óso, con moito de psicólogo e que exerceu o seu oficio con orgullo e habelencia.

Sen dúbida, Llorca amosa soltura para construír un universo que se imbúe as máis das veces do arrecendo popular, contido nunha feliz expresión dun galego rico que foxe da asepsia, e retrata atmosferas con fidelidade e acerto. Malia certas tonalidades ou vernices humorísticos, non sempre conseguidos, e certa reiteración tanto na dinámica da presentación dos protagonistas de cada un dos capítulos como no tránsito por algunhas tramas xa destapadas, por estas páxinas latexan, indiscutiblemente, ganas de contar e facultades para facelo. O primeiro paso está dado e cómpre agardar con interese, abofé. outras entregas do autor. Ramón Nicolás.

Celanova, presentación de “Conversas con Celso Emilio Ferreiro”

A edición de Ourense de La Voz de Galicia informa hoxe da presentación de Conversas con Celso Emilio Ferreiro celebrada onte na Casa dos poetas de Celanova. No acto participaron Luís Ferreiro (director da Fundación Celso Emilio Ferreiro), Antonio Mouriño (alcalde de Celanova e presidente da Fundación Curros Enríquez), Ramón Nicolás (autor do libro) e Manuel Bragado.

“Dicionario Francés-Galego / Galego-Francés”

Este Dicionario Francés-Galego / Galego-Francés, preparado por Luís Castro Macía e Remedios Rodríguez Sánchez, constitúe un vocabulario de correspondencias entre 25.000 entradas do léxico estándar de ambas as dúas linguas. En cada unha das entradas sinálase, ademais, a súa transcrición fonética, a súa categorización gramatical, a fraseoloxía de uso máis habitual, así como, cando fose necesario, a precisión da súa tradución.

Este dicionario, o primeiro publicado de correspondencias entre o galego e o francés, está completamente actualizado á normativa ortográfica aprobada pola Real Academia Galega de 2003, completándose con senllos apéndices gramaticais, onde se recollen as conxugacións verbais francesa e galega, así como senllos prontuarios gramaticais de cada unha das linguas.

“Sempre quixen bailar un tango” de Teresa González Costa

Chega ás librarías Sempre quixen bailar un tango, a obra de Teresa González Costa gañadora da XVIIª edición do  Premio Álvaro Cunqueiro de textos teatrais, outorgado por AGADIC. A autora do Grove agarda a aparición de Pingueiras e tarteiras, a peza gañadora da IIIª edición do Premio Manuel María de literatura dramática infantil. Ambas as dúas obras serán presentadas a mediados do mes de xuño en colaboración coa concellería de Cultura do Grove.

Manuel acolle a nova da súa morte, e de maneira serena considera as cousas que nunca vai poder facer, as palabras que non vai aprender, o tango que quedou sen bailar. Susana, a filla, e Luís, o xenro, móvense arredor del como caricaturas insensibles, preparados para o despegue social. María limpa o que lle mandan, sen facerse demasiadas preguntas porque así doe menos. As palabras proferidas por Manuel apenas atopan interlocutor, a non ser en María, e as frases altisonantes dos autómatas mestúranse coas reverberacións dos neóns da rúa, que impiden ver as estrelas. Será tarde para fuxir desta nebulosa anestesiante? Tal e como fixo Héitor, o fillo que canta nun club, lonxe da insensibilidade. Sempre quixen bailar un tango de Teresa Costa González obtivo o XVIIº Premio Álvaro Cunqueiro de textos teatrais, outorgado por AGADIC.

O xurado salientou desta peza a solidez da súa estrutura dramática, cualificándoa como unha obra “moi coidada” e “moi ben construída”, así como a súa intención de ridiculizar valores dominantes na sociedade actual como o afán de poder, a ambición, as aparencias, a superficialidade ou o materialismo, en contraste co “poder salvador dos soños”.

Composición dos Xurados dos Premios Xerais 2009

O luns 1 de xuño daránse a coñecer as obras finalistas dos tres premios.

Os xurados declararán as obras finalistas na súa primeira reunión, que se celebrará o venres, 29 de maio. Os premios serán fallados o sábado 6 de xuño na illa de San Simón.

Edicións Xerais de Galicia, unha vez pechado o prazo de admisión de orixinais dos seus premios literarios 2009, nomeou aos membros dos tres xurados.

 O xurado da XXVI edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 25.000 euros e no que concorren corenta e cinco obras, está formado por: Ana Bande Bande (bibliotecaria), César Lorenzo Gil (xornalista), Paz Raña Lama (profesora), Sonia Díaz (xornalista), Bieito Legaspi (profesor e membro de Espazo Lectura) e Fran Alonso (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto.

 O xurado da IV edición do Premio Fundación Caixa Galicia de literatura xuvenil, dotado con 10.000 euros e no que concorren dazanove obras, está formado por: Verónica Rego (en representación da Fundación Caixagalicia), Mónica Góñez (profesora e escritora), Pilar Ponte Patiño (profesora), Alba González Méndez (estudante de 4ª da ESO, IES Os Rosais de Vigo), Amanda Bouzada Novoa (estudante de 4º da ESO do IES Os Rosais de Vigo) e Xosé Manuel Moó Pedrosa (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto.

 O xurado da XXIV edición do Premio Merlín de literatura infantil, dotado con 10.000 euros e no que concorren vinte e catro obras, está formado por: Rosana Estévez (contacontos e membro de Espazo Lectura), Santiago Gutiérrez (ilustrador), Mercedes Pacheco (tradutora), Mª Xesús Pereiro (escritora infantil e profesora), Xan Guillén  Vázquez (profesor e coordinador do Premio Literario Frei Martín Sarmiento) e Helena Pérez Fernández (secretaria do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto.

“A vida do outro” de Carlos G. Reigosa

Na primeira semana do mes de xuño aparecerá nas librarías A vida do outro, a obra de Carlos G. Reigosa gañadora do Premio de Novela Torrente Ballester 2008 organizado pola Deputación Provincial da Coruña.

A vida do outro de Carlos G. Reigosa é un espello no que cada un pode descubrir o seu propio rostro. O protagonista, Miguel Cano Goiriz, vive nunha sociedade en transición e busca respostas para as súas preguntas esenciais. As experiencias e as teimas da súa existencia rematan nun berro radical de afirmación e redención. Porque Miguel, xornalista de éxito e testemuña insubornable do seu tempo, acaba por dexergar un descoñecido no propio espello. Por iso se revolve contra o que é -e contra o que os demáis queren que sexa-, para ousar converterse en si mesmo e recoñecerse como tal. A vida do outro ten o celme da vida e da Historia. Nas súas páxinas alenta o misterio que nos transubstancia en buscadores da felicidade, ás veces por vieiros de extravío. Carlos G. Reigosa atina ó profundar nas chaves íntimas da vida que vivimos e que non sempre é a nosa. Quizais porque ás veces é a doutro. Inevitablemente. Esta novela gañou o XX Premio de Novela Torrente Ballester (2008).

“Monte Louro” de Luís Rei Núñez

Monte Louro foi a novela gañadora por unanimidade do premio Blanco Amor de novela 2009, fallado o pasado 4 de abril no concello de Burela. A obra de Luís Rei Núñez xa está no prelo e será presentada o vindeiro 30 de maio, sábado, ás 12:30 no concello de Burela.

Unha muller casa e, tras quedar embarazada, é abandonada polo home, ao que idolatra, no tempo da proclamación da República. O fillo criase como un orfiño nun Muros de posguerra de onde tamén el vai acabar dimitindo polo tempo da súa estrea na mocidade. O destino tenlle reservada cita en Barcelona cun nome falso, cunha amante que lle permitirá atisbar a plenitude e, de propina, cun crime que o condena a fuxir para sempre. Provisto dunha nova identidade desembarcará daquela en Bos Aires, onde a experiencia da emigración se verá decontado premiada co éxito e cun grande amor. Monte Louro, o máis poderoso referente xeográfico da infancia, agrándase na memoria como resumo mítico do que no pasado non puido ser e talvez non será xa nunca. Tamén andan ao axexo o complexo de culpa, o desequilibrio e, finalmente, unha baixada ós infernos na que parece que sairá triunfante o Mal. Terá que xurdir o empeño dunha filla cuxa existencia se ignoraba para que moitos anos despois volva semellar posible recompoñer o puzzle roto da vida… Todo isto e moito máis contánolo Rei Núñez nunha novela, gañadora do Premio Blanco Amor 2009, que o acredita como mestre do oficio de escribir, chamada a converterse nun clásico das letras galegas.

“Conversas con Celso Emilio Ferreiro”

Xosé Feixó publica no Faro da Cultura unha crítica de Conversas con Celso Emilio Ferreiro de Ramón Nicolás, obra que se presenta hoxe, ás 20:00 horas, na Fundación Curros Enríquez de Celanova.

Javier Teniente, entrevista no “Faro da Cultura”

Xavier Teniente, coautor xunto a Xosé Guillermo de Cabalos de ventos. Curros de pedra é entrevistado hoxe por Mar Mato no Faro da Cultura.

“Pirata” de María Reimóndez

Hoxe, ás 20:30 horas preséntase no Teatro Jofre de Ferrol O club da calceta, a película de Antón Dobao baseada na novela homónima de María Reimóndez. Coincidindo con esta estrea, anunciamos a aparición nas librarías na primeira semana de xuño da terceira e agardada novela da narradora lucense, Pirata.

A Mark Read levoulle moito tempo atopar o seu lugar. Mais aquí está, na cuberta do Williams. Despois da guerra en Flandres, da súa infancia como criado, das súas aventuras na mariña mercante, á fin atopou a súa identidade como pirata. Mais se cadra a súa busca non está completa, se cadra aínda lle queda moito por contar. Na súa historia falta aínda a coraxe de Anne Bonney e as preguntas que nin sequera Madame Ébano foi capaz de contestar. Están todas aínda abertas no mar.

Pirata de María Reimóndez é unha novela que fala da busca da identidade, da loita atroz pola liberdade en tempos difíciles e da esperanza de poderse sentir no fogar, mesmo nos lugares máis insospeitados. No marco real do século XVIII as súas personaxes deixan no mar estelas que falan das múltiples posibilidades da vida.

María Reimóndez abriu recentemente un blog da novela, onde se abordarán algúns dos contidos desta novela de loita pola liberdade en tempos dífíciles. Nos próximos días publicaremos un adianto para descargar.

As nosas novidades en “Libro Aberto” na TVG

Hoxe no programa Libro Aberto da TVG, que se emite hoxe ás 0:45 horas e que tamén se poderá ver  na G-2 (TDT) o luns 25 ás 23:30 horas, inclúese contidos referidas aos recentes lanzamentos de Xerais.

Ao comezo do programa, que se gravou nas instalacións da Fundación 10 de marozo, entrevístase a  Xosé Fernández Ferreiro, con motivo da aparición da súa décimo sexta novela, Tempo de centeo.

Despois abórdanse as etapas dun proceso de edición con motivo da publicación de Do orixinal ao libro. Manual de edición, obra de Juan L. Blanco Valdés que analiza este proceso e fixa, por primeira vez en galego, os termos propios da edición técnica.

Despois, o condutor do programa falará co escritor Xosé Francisco Fernández Naval, sobre o seu último libro Para Seguir Bailando, un conxunto de dez relatos nos que aborda temas como o abandono do medio rural, a corrupción, a memoria ou o abuso exercido sobre a muller.

Por último, na sección de crítica, Isabel Soto analizará a obra Quen matou a Inmaculada de Silva? de Marina Mayoral. Neste libro xuvenil aparece, como noutras obras da escritora mindoniense, o espazo imaxinario e simbólico de Brétema.

Xosé Fernández Ferreiro entrevistado por “La Voz de Galicia”

Camilo Franco publica hoxe en La Voz de Galicia a entrevista que lle realizou a Xosé Fernández Ferreiro con motivo da publicación de Tempo centeo. Esta novela, centrada no tempo da posguerra, constitúe a décimo sexta do narrador de Espartedo.

[Foto Óscar París.]

Homenaxe á Cidade da Liberdade

O sábado 23, ás 20:30 horas no Teatro Rosalía de Castro celebrarase a “Homenaxe á Cidade da Liberdade”, un acto literario arredor da novela de Manuel Rivas, Os libros arden mal. A entrada é de balde. [Premer sobre o cartel para velo máis grande ou imprimilo]

A boca da literatura e a da canción, as palabras e a música, a poesía e os tangos, entrelazan e levedan nunha conmoción sen tregua sobre o escenario. A fonte que inspira este encontro é a novela Os libros arden mal*, de Manuel Rivas, que ten por escenario a cidade da Coruña. Desta obra, co gallo da súa publicación en Francia, o xornal Le Monde dixo que provoca no lector “emoción, asombro, marabilla e pracer”.

O punto de arrinque desta “historia dramática da cultura” é un feito real, o da queima de libros que tivo lugar en agosto de 1936 nas proximidades da dársena coruñesa. Aquelas fogueiras tentaban queimar para sempre o corazón libertario da cidade. Porque se hai unha esencia fundacional da Coruña é o amor pola liberdade.

Fronte a esa pulsión totalitaria, que trata de controlar o poder as mentes, resiste e xermola a enerxía do desexo e a re-existencia, a que se expresa a través da literatura, a música e a memoria das que o historiador Ranahit Guha chamou as “voces baixas” ou silenciadas da humanidade.

Esta posta en escena conta coa participación de: Manuel Rivas (narrador), Marcos Meléndrez (voz tangos), Gastón Rodríguez (guitarra), Pulpiño Viascón (voz, gaita, serrucho). Está prevista a participación doutros músicos invitados.

“Peaxes”, crítica en Lg3

Lorena Domínguez Mallo publica en Lg3 unha crítica de Peaxes, a novela de Santiago Lopo.

“Conversas con Celso Emilio Ferreiro”, en Celanova

O xoves, 21 de maio, ás 20:00, na Casa das Poetas de Celanova (rúa dos Poetas 37),  realizarase unha presentación de Conversas con Celso Emilio Ferreiro de Ramón Nicolás. No acto acompañarán ao autor, Luis Ferreiro e Manuel Bragado.

“Incertos”

Rubén Ruibal publica no seu blog unha anotación sobre Incertos, o libro de relatos de Antón Dobao. Unha memorable recomendación literaria.

“Unha conversa con Ramón Piñeiro”

Unha conversa con Ramón Piñeiro de Suso de Toro é o primeiro libro, que con motivo da efeméride do 17 de maio de 2009,  Xerais publica en soporte exclusivamente dixital (30 páxinas).

Pode baixarse gratuitamente en soporte pdf dende aquí.

“Do orixinal ao libro”

Miguel Anxo Fernán Vello publica en Galicia hoxe unha reseña moi entusiasta sobre Do orixinal ao libro, o manual de edición técnica de Juan Blanco Valdés. O editor de Espiral Maior salienta que esta obra constitúe “un agasallo extraordinario” para todas as persoas vencelladas co mundo do libro en Galicia. Remata  o seu comentario conas seguintes palabras:

Eu concibo a obra de Juan Luis Blanco Valdés, editor na Universidade de Santiago, como un produto destinado aos lectores, aos amantes do libro e da lectura en xeral. Coñecermos a estrutura física do libro, os tipos de cubertas e de lombos que existen, os elementos compoñentes da páxina, as series ou variedades tipográficas ou sabermos de que vai iso dos interliñados, interletrados ou dos espazados axuda, madia leva, a valorar a beleza dos libros en toda a súa extensión, a explorar máis fondamente as súas entrañas formais e a recoñecer mellor todo o universo que conforma esa marabilla aberta ao coñecemento e á emoción que son os libros.

Xosé Guillermo, ilustracións de “Cabalos de vento. Curros de Pedra”

Recollemos algunhas das ilustracións de Xosé Guillermo incluídas en Cabalos de vento. Curros de pedra, o libro do que é coautor con Xavier Teniente.

[Premer nos debuxos para velos a maior tamaño.]

“Ramón Piñeiro. Os días ocultos”, presentación no Grove

O sábado, 16 de maio, ás 20:00 horas, na Galería Lembrabza Sargadelos do Grove (rúa Castelao 52 A) presentarase a novela de Daniel Ameixeiro, Ramón Piñeiro. Os días ocultos. O autor estará acompañado no acto do editor Manuel Bragado.

“Conversas con Celso Emilio Ferreiro”, presentación en Vigo

Mañá, venres 15 de maio, ás 20:00 horas, na Casa do Libro de Vigo presentarase o libro Conversas con Celso Emilio Ferreiro de Ramón Nicolás. O autor estará acompañado por Xesús Alonso Montero, Luis Ferreiro Loredo e Manuel Bragado.

“Cabalos de vento. Curros de pedra”

Reproducimos o texto da intervención de Xavier Teniente na presentación do libro Cabalos de vento. Curros de pedra, realizada o pasado venres, 8 de maio na Fundición Nautilus de Vigo, na que se recordou á figura de Xosé Guillermo, coautor da obra.

Hai aproximadamente uns cuatro anos, no verán de 2005, comecei a fotografar os cabalos salvaxes e a tradicional  Rapa das Bestas. Algún tempo máis tarde, cando xa tiña realizadas unha boa selección de fotografías, proipúxenlle a Manolo Bragado a posibilidade de facer un libro con este traballo. El viuno e díxome que si… Mais unha vez metido na edición das fotos dinme conta que non quería facer un simple libro de fotografías… faltaba algo…

Unha noite de copas polo casco vello de Vigo, unha desas escasas, pero máxicas ocasións que a veces nos regala a noite, atopeime con Xosé Guillermo no Edra. Comecei a falarlle do proxecto e díxome que lle gustaba o tema, e de feito, que xa tiña cousas realizadas sobre cabalos. Entre os vahos do licor café, música, palabrería nocturna e moitas risas, xurdiron ideas…algunhas tolerías, mais naquela noite naceu o proxecto que logo titulariamos Cabalos de Vento, Curros de Pedra.

A partir de aí comezamos a vernos case a diario, e pouco a pouco a idea foi madurando. Xa no verán de 2006 fomos a varios curros xuntos, con Maruchi, con Lucía, e con moitos outros amigos. Comiamos churrasco, bebíamos viño, e participamos da tradición. Ademáis, eu tomaba fotos,… e Guillermo pintaba. Algún tempo mais tarde comezamos a darlle forma a maqueta do libro no seu estudio, na Fundición Nautilus.

Agora, coa perspectiva do tempo vivido e gozado, non concibo un lugar nin unha compañía mellor para ter levado a cabo esta historia. Mentres nós traballabamos na selección de fotos e debuxos, e na confección da maqueta, Sagar e outros moitos músicos ensaiaban; Nacho daba vida a seus personaxes; ou divagábamos sobre algunha historia peregrina con calquera dos artenautas que a diario frecuentaban, e seguen frecuentando este lugar.

E así, entre bocetos en tinta china, augadas e fotografías fomos dándolle forma o proxecto. Agora sí o libro tiña sentido!, contaba algo máis alá da simple sucesión de fotografías… Fixemos unha primeira maqueta con fotocopias, as cubertas de cartón duro, e o lombo pegado con recortes de pantalóns vaqueiros…Que foi a que lle presentamos o editor…

Sen dúbida, o resultado final é un gran libro, e estou moi feliz por isto, pero nunca esquecerei todo o proceso do traballo previo, a sorte de haber traballado cun compañeiro tan imaxinativo, tan inspirado, tan xenial…

Un día, Guillermo presentoume a Javier Goberna, (un sabio deses que len nas pedras as escrituras dos nosos antepasados), e este levounos ver uns deses petroglifos en Sabarís, onde aparecen os cabalos gravados nunha grande lousa de pedra. Decontado o tiñamos claro: ese sería o principio e o final da historia…, cabalos e homes galopando xuntos nos montes galegos tres mil anos antes… Iso daríalle unha dimensión histórica e o mesmo tempo enlazaba con algúns dos debuxos que Guillermo xa tiña realizado. Ademais, a nosa idea era contar tamén a historia dos cabalos ceibes, non só a tradicional Rapa das Bestas.

Cabalos de vento. Curros de pedra está formado por 50 fotografías, dez debuxos, unha augada (a da cuberta), un texto poetizado escrito tamén por Xosé Guillermo, e unha chea de homes e cabalos correndo uns detrás dos outros…

Guillermo optou pola técnica do debuxo, realizando cada peza en tinta china e con cana de bambú. Resoltos con gran mestría en canto as súas proporcións e utilizando poucos trazos, apenas unhas liñas e pouca mancha de negros, de xeito que non se pelexasen coas fotos, e sobre todo, que non desen pé a comparacións que non virían a conto. Pero sobre todo, os de Guillermo son debuxos cunha grande expresividade, cheos de intensidade, de movemento, de gracia, e por suposto, de vida propia.

En canto as fotografías, foron realizadas en branco e negro, intentando capturar a atmosfera dos montes galegos no que viven os cabalos, o movemento das greas correndo en liberdade, e a acción e o nerviosismo na loita cos homes. A pesar de que no libro non aparecen representados todos os curros que se celebran en Galicia, pola selección que fixemos onde só podían incluírse 50 imaxes, porén se realizaron fotografías na maioría deles. Aquí hai fotos dos da Serra da Capelada en Coruña, de Campo do Oso en Mondoñedo, na provincia de Lugo, e dos da Valga, Mougás, Torroña ou Sabucedo en Pontevedra.

En conxunto, as fotos, os debuxos, e mais o texto, conforman unha historia narrativa, que vai contando a vida destes cabalos, desde o monte a o paso polo curro. Partimos da foto da contracuberta dos petroglifos, que como xa falei antes, pretende contarnos que esta historia non e de hoxe, senón que os nosos antigos xa convivían cos cabalos salvaxes nestes mesmos montes. Tamén figura nas primeiras páxinas unha preciosa cita de Virxilio do  Século I a.C. que  Guillermo atopou e dice ” E alí suben as altas rochas, poñense cara ao lado de onde sopra o Céfiro, aspiran as sutís auras e sen outro contacto, son fecundadas polo vento…”

As primeiras fotos e debuxos amosan os cabalos vagando, ou pastando ceibes no monte. De aí xa comeza a aparecer o home,  xuntando os distintos grupos para pouco a pouco facer unha gran manda que levarán ata a zona onde se celebrará a Rapa. Os cabalos fan  por fin a súa entrada no Curro, entre os aplausos da xente, coma se fosen gladiadores. E comeza a selección dos exemplares, a loita co home, a Rapa, e a marcaxe a ferro.

Na seguinte parte do libro aproveitamos para utilizar, a modo de denuncia, algunhas fotos do bosque queimado, naquel terrible verán do 2006, no que prenderon fogo a toda Galicia e no que moitos animais, non só cabalos, pereceron entre o lume.

Nas últimas páxinas, os cabalos galopan outra vez en liberdade, e regresan os seus montes, alí onde vivirán tranquilos ata o próximo ano…

Como todos imaxinaredes, esta non era a celebración prevista, e síntome triste por iso. Pero estou seguro, que nalgún lugar por aí arriba, hai alguén observándonos, felíz por ver a todos estes amigos reunidos, e orgulloso polo traballo ben feito.

Para acabar, Quero dar as grazas a Manolo Bragado, a Crego, Celia e a toda a xente de Xerais. Quero dar as grazas tamén a toda a marabillosa xente da Fundición Nautilus, pois,  dalgunha maneira, todos participaron deste proxecto. E por último, quero darlle as grazas a Xosé Guillermo; por permitirme traballar o seu lado, polos felices momentos que pasamos xuntos, e por ter sido meu amigo. Xavier Teniente

“Para seguir bailando”, presentación na Coruña

Mañá, 14 de maio, ás 20:15 horas nas instalacións da Asociación Cultural Portas Ártabras (rúa Sinagoga, 22 baixo) na Cidade Vella da Coruña, presentarase o libro de rlatos de F.X. Fernández Naval, Para seguir bailando. No acto acompañarán ao autor, Tucho Calvo e Manuel Bragado.

Xerais na Feira do Libro de Lugo

Xerais preparou o seu programa de actividades de animación para a Feira do Libro de Lugo que se inaugurará o sábado, 16 de maio e se desenvolverá deica o 24 de maio.

Sábado, 16 de maio

19.45 Inauguración oficial.  Pregón a cargo do escritor Xabier P. DoCampo. Ao remate do acto, asinará exemplares do seu Libro das viaxes imaxinarias, publicado por  Edicións Xerais de Galicia e gañador do 18 Premio Irmandade do Libro, da Federación de Libreiros de Galicia.

Martes, 19 de maio.  Día da Poesía

20.00  Ámote vermella. Recital poético de Claudio Rodríguez Fer deste seu libro máis recente.

Sábado, 23 de maio

20.00 Presentación do libro Amancio Amigo e o meigo de Salamanca, do escritor Xosé Miranda.  Espectáculo de maxia  Cali O Mago.

Sete mais un

Os sete alumnos de 3ºPDC do IES Chano Piñeiro de Forcareie o seu profesor de Ámbito Socio-Lingüístico son os autores de Sete mais un, un blog onde a lectura en galego (e moitos libros editados pola editorial) teñen unha importante presenza. Agradecemos que se puxeran en contacto con nós pra facérnolo saber, ao tempo que expresamos os nosos parabéns por tan magnífico traballo.