«Os soños na gaiola» en Cedeira

O mércores, 5 de novembro, no Auditorio de Cedeira, ás 10:30 horas, dentro campaña de animación lingüística «Voces á orella», organizada pola Secretaría Xeral de Política Lingüística e Edicións Xerais de Galicia, haberá unha representación do espectáculo «Os soños na gaiola» da compañía do Trinke Trinke. Este espectáculo, dirixido a nenos e nenas de nove a catorce anos, constitúe unha homenaxe ao poeta Manuel María e ao cantautor Suso Vaamonde, que musicara os seus versos. Unha función na que, empregando a música e o xogo, se dan a coñecer parte dos poemas d’ Os soños na gaiola, libro senlleiro na lírica galega dedicada á infancia, publicado dentro da colección «Merlín» de Xerais.

Un velliño procedente do mundo rural pasa os últimos días da súa vida vivindo nun piso dunha filla, en calquera cidade galega. Un día recibe a visita da súa neta, que é unha moza á que non ve desde hai anos. A través de distintos obxectos que o vello conserva nun baúl, e a través das poesías de Manuel María, avó e neta van lembrar a non tan lonxana vida na aldea.

«O club da calceta» en Monforte

O martes, 4 de novembro, e o mércores, 5 de novembro, ás 11:30 horas, no Edificio Multiusos de Monforte, dentro campaña de animación lingüística «Voces á orella», organizada pola Secretaría Xeral de Política Lingüística e Edicións Xerais de Galicia, haberá dúas representacións do espectáculo «O Club da calcetaa» da compañía Teatro do Morcego. Esta peza teatral de unha hora de duración, dirixida á mocidade de catorce anos en diante, constitúe unha adaptación da novela homónima de María Reimóndez publicada por Xerais na súa colección «Narrativa».

Seis mulleres moi diferentes estre si acoden a clases de calceta, un lugar onde converxen as súas frustracións pero, tamén, un lugar onde toman conciencia da súa situación e da necesidade de superala. A través dun espazo tan tradicionalmente feminino como a calceta, estas mulleres atopan no valor da unidade a forza para sobrepoñerse a un presente que as nega ou minusvalora. Desde a intriga á hilaridade, emerxe unha profunda reflexión e revisión sobre a condición feminina. Inspiradas na figura liberadora da tía Davinia, Matilde, Anxos, Rebeca, Elvira, Luz e Fernanda van facéndonos partícipes da súa historia desde un multiperspectivismo que desfai os fíos dunha sociedade machista.

«Remoldiño vai á feira» en Cangas

O luns, 3 de novembro, na Biblioteca Municipal de Cangas do Morrazo, dentro campaña de animación lingüística «Voces á orella», organizada pola Secretaría Xeral de Política Lingüística e Edicións Xerais de Galicia, haberá ás 10:30 horas e ás 11:30 horas, dúas representacións do espectáculo «Remoldiño vai á feira» da compañía Casa Hamlet. Este espectáculo de animación, de vinte minutos de duración, dirixido a nenos e nenas de tres a oito anos, constitúe unha adaptación de Manuel Lourenzo do conto homónimo de Xoán R. Cuba, ilustrado por Óscar Villán e editado por Xerais dentro da súa colección «Merliño».

Remoldiño nunca fora a Monterroso na vida, e quería ver a feira máis famosa de Galicia. Para viaxar argallou unha artimaña: subiu nunha bota dun tratante da montaña. Na feira estaba agardando un vello amigo de seu, o caracol don Rolando, que nesa vila naceu.

«Voces á orella», campaña de animación lingüística

O vindeiro luns, 3 de novembro, comezan as actividades da campaña de animación lingüística dirixida á mocidade «Voces á orella», organizada pola Secretaría Xeral de Política Lingüística e Edicións Xerais de Galicia. Esta campaña, que se desenvolverá durante todo o mes de novembro, en máis de trinta bibliotecas, teatros, auditorios e centros culturais de localidades de toda Galicia, componse de tres espectáculos teatrais: «Remoldiño vai á feira» da compañía Casa Hamlet; «Os soños na gaiola» da compañía do Trinke Trinke e «O club da calceta» de Teatro do Morcego.

REMOLDIÑO VAI Á FEIRA

Espectáculo da compañía Casa Hamlet de vinte minutos de duración, dirixido a nenos e nenas de tres a oito anos, constitúe unha adaptación de Manuel Lourenzo do conto homónimo de Xoán R. Cuba, ilustrado por Óscar Villán e editado por Xerais dentro da súa colección «Merliño».

Remoldiño nunca fora a Monterroso na vida, e quería ver a feira máis famosa de Galicia. Para viaxar argallou unha artimaña: subiu nunha bota dun tratante da montaña. Na feira estaba agardando un vello amigo de seu, o caracol don Rolando, que nesa vila naceu.

Na obra, dirixida por Paulo Serantes, participan os actores Chus Álvarez e Antonio L. Rico.

OS SOÑOS NA GAIOLA

Espectáculo da Compañía do Trinke Trinke, dirixido a nenos e nenas de nove a catorce anos, constitúe unha homenaxe ao poeta Manuel María e ao cantautor Suso Vaamonde, que musicara os seus versos. Unha función na que, empregando a música e o xogo, se dan a coñecer parte dos poemas d’ Os soños na gaiola, libro senlleiro na lírica galega dedicada á infancia, publicado dentro da colección «Merlín» de Xerais.

Un velliño procedente do mundo rural pasa os últimos días da súa vida vivindo nun piso dunha filla, en calquera cidade galega. Un día recibe a visita da súa neta, que é unha moza á que non ve desde hai anos. A través de distintos obxectos que o vello conserva nun baúl, e a través das poesías de Manuel María, avó e neta van lembrar a non tan lonxana vida na aldea.

O CLUB DA CALCETA

Peza teatral de unha hora de duración, representada por Teatro do Morcego, dirixida á mocidade de catorce anos en diante, constitúe unha adaptación da novela homónima de María Reimóndez publicada por Xerais na súa colección «Narrativa».

Seis mulleres moi diferentes estre si acoden a clases de calceta, un lugar onde converxen as súas frustracións pero, tamén, un lugar onde toman conciencia da súa situación e da necesidade de superala. A través dun espazo tan tradicionalmente feminino como a calceta, estas mulleres atopan no valor da unidade a forza para sobrepoñerse a un presente que as nega ou minusvalora. Desde a intriga á hilaridade, emerxe unha profunda reflexión e revisión sobre a condición feminina. Inspiradas na figura liberadora da tía Davinia, Matilde, Anxos, Rebeca, Elvira, Luz e Fernanda van facéndonos partícipes da súa historia desde un multiperspectivismo que desfai os fíos dunha sociedade machista.

En cada unha das representacións das tres pezas será entregado a todos asistentes un exemplar do libro de Xerais no que está baseado o espectáculo.

Pesar polo pasamento de Anxo Rei Ballesteros

A dirección e o cadro de profesionais de Xerais expresa o seu maior pesar pola pasamento no día de onte do escritor Anxo Rei Ballesteros, o xenial narrador e ensaísta autor de novelas como Dos anxos e dos mortos e Loaira. Xerais publicara en 1987 a súa peza teatral Xogo de damas dentro da colección «Libros do Centro Dramático Galego». Os nosos abrazos para a súa compañeira e para os amigos da editorial Galaxia onde publicou a maior parte da súa obra.

«O valor do envoltorio», primeira crítica

Pilar Ponte publica no Faro da Cultura unha crítica sobre O valor do envoltorio. Un estudo da influencia das TIC nos centros educativos, libro do colectivo Stellae, aparecida nas librarías recentemente.

«A vida encaixa»: alegoría contra o totalitarismo

Paula Fernández publica no Faro da Cultura unha crítica d’ A vida encaixa, a novela de Eugene, traducida por Emma Lázare e publicada en Sopa de libros.

«Veleno tinto»: relato de aventuras

Paula Fernández publica no Faro da Cultura unha crítica de Veleno tinto, a novela de Ramón Carredano publicada en Fóra de Xogo.

«Outra Galiza», crítica no «Faro da Cultura»

Alfredo Iglesias publica no Faro da Cultura de hoxe unha crítica de Outra Galiza, o volume de Suso de Toro publicado en Xerais Crónica.

Justo Beramendi, entrevista no «Faro da Cultura»

Agustín Fernández Paz, entrevista en «El Progreso»

Entre o grande número de entrevistas realizadas a Agustín Fernández Paz, a raíz da obtención do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, é moi salientable a de Jaureguizar no xornal El Progreso. Recollemos algúns parágrafos que consideramos significativos:

Por que pensan que premiaron O único que queda é o amor e non os libros que foron finalistas con anterioridade?
–Houbo libros meus nestes anos que poderían ter merecido o premio. Os que andaron máis cerca foron Aire negro, Corredores de sombra e O centro do labirinto, que quedaron segundos. Quedar durante varios anos entre os finalistas ten o valor importante de que algo deben de ter, de que non ía por mal camiño.

A que atribúe o feito de que a literatura infantil e xuvenil galega teña un constante recoñecemento exterior con premios e traducións?
–Quizais o secreto estea en que os tópicos da literatura para rapaces non enraizaron tanto, porque somos máis dispares e libres. Por exemplo, hai unha regra no escrita que que di que os protagonistas teñen que ser nenos ou rapaces. Eu fago moitas historias con adultos. A única diferenza da literatura infantil e xuvenil (LIX) é que non debe ter complexidades formais. O Ulises de Joyce non é LIX, pero O neno do pixama a raias ou La sombra del viento si o son e véndense en coleccións para adultos. Hai lectores adultos con prexuízos, que non lerían O neno do pixama a raias se estivese nunha colección para rapaces. Eu sempre teimei por borrar as fronteiras entre literatura para mozos e para adultos, que son algo discutible e O único que queda é o amor foi un intento máis.

Volve traballar cos sentimentos no que será o seu vindeiro libro, Lúa do Senegal.
–Si, é unha historia de inmigración, dunha rapaza de once ou doce anos que chega a Vigo procedente do sur do Senegal porque o seu pai emigrou e solicitou o reagrupamento familiar. O libro conta o verano anterior ao comezo do novo colexio, hai unha tensa espera. Todo acontece na cabeza da rapaza e iso fíxoo máis difícil por non ter trama.

Está vostede nun momento da vida no que se comeza a reler libros e remirar películas, pero fala de Pamuk ou de Wong Kar Wai.
–Eu vivín no mundo dos sesenta e agora vivo no mundo do 2008. Intento estar ao día en música, literatura e cinema. Ando coa terceira tempada de Los Soprano. Teñen uns diálogos impresionantes. Son o Shakespeare do século XXI. O escritor vigués Marcos Calveiro felicitoume cun fragmento da película In the mood of love, de Wong Kar Wai. Iso emocionoume moito.

«Renacer», presentación na Coruña

O vindeiro venres, 31 de outubro, ás 20:00 horas, na Libraría Sargadelos da Coruña presentarase Renacer, a novela de Xabier Paz. No acto participarán Juana Otero Gómez, Manuel Bragado e o autor.

«Home sen nome» en italiano

Acaba de aparecer a edición italiana de Home se nome de Suso de Toro. A novela, publicada baixo o título Uomo senza nome, foi traducida por Fabio Angelli (profesor de italiano da EOI de Vigo) e publicada pola editorial Gran Via.

Xerais publicará en 2009 dúas obras de George Steiner

Xerais chegou a un acordo cos axentes do filósofo G. Steiner para publicar durante o ano 2009 dentro da colección Xerais Ensaio dúas das súas obras: After Babel: Aspect of Language and Translation (1975) e George Steiner at the New Yorker (obra, aínda inédita, que aparecerá nos Estados Unidos no vindeiro mes de xaneiro). Dentro da mesma colección tamén aparecerá o segundo tomo d’ O segundo sexo de Simone de Beauvoir (traducido por Marga Rodríguez Marcuño) e o Tractatus Logico-Philosoficus 1918 de Wittgenstein (traducido por Arturo Leyte), continuando co proxecto da editorial de traducir para o galego grandes textos do ensaio do século XX.

Actualización (30-10-2008): varios medios fixéronse eco da noticia: El Progreso, Galicia hoxe, Vieiros e Lg3.

«A guerra dos mundos», setenta aniversario do radiograma de Orson Wells

A punto de celebrarse, o vindeiro xoves 30 de outubro, o setenta aniversario do radiograma «A guerra dos mundos», a adaptación radiofónica de Orson Wells sobre a novela homónima de H.G.Wells, é unha boa oportunidade para volver sobre esta mítica novela de marcianos. Xerais incluíuna hai dez anos no seu catálogo da colección Xabarín en tradución para o galego de Gonzalo Constenla e Esther Sánchez Rodríguez.

A guerra dos mundos conta a invasión da Terra por parte dos marcianos e describe as consecuencias destrutivas desta invasión. Publicada en 1898, en realidade a novela realiza unha crítica á vaidade que caracteriza o noso mundo. En 1928 Orson Welles fixo un guión radiofónico a partir desta novela e a súa emisión creou o pánico entre a poboación de Nova York. A guerra dos mundos foi levada ó cine por George Pal en 1950 e posteriormente apareceu tamén unha versión musical.

«As mellores intencións»: unha boa novela curta

«Unha boa novela curta», «boa noveliña, non só pola preocupación que pola técnica amosa a escritora, senón tamén pola meditación sobre o galego que emprega e as opcións que elixe», son algunhas das valoracións que Manuel Rodríguez Alonso realiza no Cartafol de Vieiros sobre As mellores intencións, a novela de Begoña Paz, premio concello de Riveira. Unha nova crítica entusiasta que sitúa á obra de Paz como unha das mellor acollidas pola crítica entre as publicadas este ano.

«A Cabeza de Medusa», presentación en Compostela

Mañá mércores, 29 de outubro, ás 18:30 horas, presentarase A Cabeza de Medusa, a novela de Marilar Aleixandre, obra gañadora da IIIª edición do Premio Fundación Caixa Galicia de Literatura Xuvenil. No acto, que se realizará na Biblioteca da Fundación Caixa Galicia (Frei Rosendo Salvado, 14-16) de Santiago de Compostela, participarán a autora,  Xavier Senín, Manuel Bragado e Verónica Rego.

Unha festa de disfraces acaba de madrugada nun camiño afastado onde Sofía e Lupe son violadas. Durante os días que seguen descubrirán que, como a Medusa, moitos non se atreven a miralas en fite. Son elas quen deben avergoñarse? Iso non ocorrería se non levasen minisaia? É mellor non denunciar, non procurar complicacións? Inspirada no mito de Medusa, castigada despois de ser violada a levar serpes por cabeleira. Dende a mesma noite da agresión vai comezar para as dúas mozas o pedregoso camiño da busca da xustiza. Debateranse entre sucumbir e cargar coa lousa que algúns queren pousar sobre elas ou aferrarse a aqueles que as alentan a seguir na procura da propia dignidade e do dereito a superar o sucedido. Narrada en terceira persoa, A Cabeza de Medusa, a novela de Marilar Aleixandre, gañadora do Premio Fundación Caixa Galicia de literatura xuvenil 2008, conxuga a descrición, a narración e o diálogo, así como o xénero xornalístico, para conseguir, en palabras do xurado, “unha prosa áxil e dinámica que avanza con maxistral fluidez dende o comezo en que se coñece o acontecemento que desata a trama, ata a última páxina en que se resolve”. A amplificación social da violación e tamén a procura dos amor(ot)es ventureiros, o papel do amor e a amizade na resistencia ao medo e á vergoña son temas abordados nesta magnífica novela con valentía, claridade e tenrura.

«Le Clézio na casa», artigo de X.L. Méndez Ferrín

Hoxe, X.L. Méndez Ferrín, na súa columna de Faro de Vigo recorda como se xestou na editorial en 1987 a tradución de Raquel Villanueva e Valentín Arias e edición en Xabarín de Mondo e outras historias de J. M. Le Clézio, o premio Nobel de Literatura 2008. Naquel momento a veterana colección xuvenil era dirixida por Luís Mariño e polo propio Ferrín.

Unha nova edición de Mondo e outras historias, actualizada á normativa da RAG 2003, parecerá a finais do mes de novembro na colección Narrativa de Xerais.

Parabéns para Agustín

Foto Lalo Villar

A concesión do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil a Agustín Fernández Paz continúa provocando un auténtico regueiro de parabéns na rede. Recollemos os que foron saíndo nesta fin de semana:

• «Agustín, premio nacional» (Brétemas)
• Días estranos (un vídeo)
• Oulego
• Alfaias
• «Agustín, a LIX premiada» (Arume dos piñeiros)
• As uvas na solaina
• Bouzafría
• Jaureguizar
• «Caro Amigo escribe) (Dpaso)
• «Premios e copas cheas» (Ferradura en tránsito)
• O levantador de minas (tres vídeos)
• Espazo lectura (un vídeo)
• «La edad de la frontera es apasionante» (Público)
• sihomesi
• Francisco Castro
• Trafegando ronseis
• Jaureguizar (en Galiciae)

Agustín Fernández Paz, Premio Nacional 2008

Agustín Fernández Paz foi o gañador do Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008, co seu libro O único que queda é o amor. Recollemos algunhas das entrevistas e novas publicadas nos medios:

• «A miña obsesión é loitar pola dignificación da literatura xuvenil» (La Voz de Galicia)
• «O maior galardón son o lectores» (Galicia Hoxe)
• «Lenme os mozos e os adultos sen anteolleiras» (El Pais Galicia)
• «La literatura tiene que conquistarte el corazón» (Faro de Vigo)
• «Fernández Paz, Premio Nacional» (El Correo Gallego)
• «Agustín Fernández Paz gana el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (El Progreso)
• «Agustín Fernández Paz, Premio Nacional de LIteratura Infantil» (Diario de Pontevedra)
• «Agustín Fernández Paz gana el Nacional de Literatura Infantil» (La Opinión)
• «Agustín Fernández, Premio Nacional de Literatura Infantil con una obra en gallego» (La Región)
• «O Ministerio de Cultura premia a Fernández Paz» (A Nosa Terra)
• «O maior e verdadeiro premio, o inesperado: o aprezo dos lectores» (Vieiros)
• «Agustín Fernández Paz, Premio Nacional de Literatura Infantil» (Culturagalega.org)
• «Agustín Fernández gaña o Nacional de Literatura Infantil cun texto en galego» (Xornal.com)
• «Fernández Paz; premio nacional de literatura juvenil» (El País)
• «El nacional de Literatura Juvenil para Fernández Paz» (Público)
• «Agustín Fernández Paz gana el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (CNN+)
• «Agustín Fdez Paz gana el Nacional de LIteratura Infantil con una obra en gallego» (Diario de Sevilla)
• «Agustín Fernández Paz, premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil» (Revista Babar)

• “Agustín Fernández Paz admite ser “afortunado en premios”, pero resalta que “el mayor” proviene de los lectores” (europa press)
• “Fernández Paz, premio estatal de LIX” (Praza das Letras)

Agustín Fernández Paz: Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008

Agustín Fernández Paz foi galardonado co Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008 polo seu libro O único que queda é o amor, publicado por Xerais no pasado mes de decembro.

O único que queda é o amor, do que Xerais está preparando a segunda edición, é un fermoso libro de relatos, ilustrado por Pablo Auladell, no que hai unha trama de fíos invisibles que une as vidas dos personaxes: Diana, Sara, Pablo, Laura, Adrián… todos se namoran e descobren que o amor é un sentimento poderosísimo, capaz de transformalos por enteiro e facerlles a vida doutro xeito. Mais tamén experimentan a amargura do desamor, ou da ausencia, ou dos amores rotos. O amor en todas as súas variantes: desde o primeiro amor adolescente ata que se mantén máis alá da morte. Aínda sabendo isto, as persoas sempre buscamos na nosa vida ese sentimento tan necesario como o aire que respiramos, quizais porque intuímos que, como escribe Orhan Pamuk en Neve, “na vida o único que queda é o amor”. E sempre, os libros como compañeiros da aventura do amar. Un libro memorable.

Este libro de Agustín leva acadado xa os máis importantes premios:

Premio Xosé Neira Vilas ao Libro Infantil e Xuvenil do ano 2007 – Premio Asociación de Escritores en Lingua Galega (Infantil-Xuvenil), 2007 – Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008.

«Polo correo do vento», nova colección infantil

Esta semana chegan ás librarías os tres primeiros títulos de «Polo correo do vento», unha nova colección de non ficción destinada a primeiros lectores. Preparada por Mau e Pin, cada libro está concibido para inicialos no coñecemento da natureza galega e doutros temas relacionados coa cultura de noso, ademais de facer moito fincapé na onomástica galega.

Cada un dos libros conta con trinta dúas páxinas a toda cor. O primeiro, Mariquiña, a carteira andoriña, está protagonizado polos paxaros máis habituais da natureza galega (a andoriña, a gaivota, o paporroibo, a pomba, o corvo mariño), abordándose, ademais, a cuestión do paraentesco e o coñecemento das cidades galegas e dos nosos espazos naturais. O segundo, Hugo, o carteiro teixugo, está protagonizado por algúns dos mamíferos da nosa fauna (o teixugo, a toupiña, o xabaril, o furón, a raposa…), presentando os diversos oficios tradicionais e algúns espazos paisaxísticos da Galicia inter-ior (Ancares, Fragas do Eume…), E o terceiro, Xelo, o carteiro xurelo, está protagonizado por algunhas das nosas especies máis emblemáticas da nosa fauna mariña (o polbo, o linguado, o rodaballo, o peixe sapo, a sardiña…), presentando diversos obxectos de uso cotián e algúns dos espazos naturais protexidos da nosa beiramar (as dunas de Corrubedo, a praia das Catedrais, a Lanzada, a praia de Carnota…

Cada un dos volumes complétase cun epílogo, «¿Qué aprendiches?», con actividades lúdicas que pretenden facilitar o labor dos pais ou dos mestres á hora de traballar a comprensión do texto, ademais dunha páxina dedicada a colorear os animais protagonistas de cada un dos volumes.

«O libro das viaxes imaxinarias», chega ás librarías

Esta semana chega ás librarías O libro das viaxes imaxinarias, escrito por Xabier P. DoCampo e ilustrado por Xosé Cobás. A obra, froito da coedición de Anaya Infantil y Juvenil e Xerais, preséntase nun formato inusualmente esvelto (19,5 x 29), con encadernación acartonada e sobrecuberta, ademais de incluír un despregabre de oito páxinas. Na rede xa apareceron as primeiras referencias.

«De provincia a nación»: Premio Nacional de Ensaio 2008

Justo Beramendi foi galardoado co Premio Nacional de Ensaio 2008 polo seu libro De provincia a nación. Historia do Galeguismo Político, publicado por Xerais no pasado ano 2007.

De Provincia a nación. Historia do galeguismo político é unha investigación sistemática da natureza e evolución dos movementos sociopolíticos de reivindicación de Galicia como suxeito político de seu dende as súas primeiras manifestacións individuais no século XVIII até a actualidade. O tratamento do provincialismo, do rexurdimento e do rexionalismo do século XIX, e máis aínda do nacionalismo galego do século XX, faise cunha profundidade sen precedentes. Para a análise acaída das diferentes dimensións –a ideolóxica, a social, a organizativa, a electoral– e das súas interrelacións, o autor incorpora conceptos e modelos analíticos propios que implican unha notable innovación metodolóxica no eido do estudo do nacionalismo.

A obra de Beramendi leva acadado os máis importantes premios galegos:

Premio Irmandade do Libro. Mellor obra editorial do ano 2007 – Premio Asociación de Escritores en Lingua Galega (Ensaio), 2007 – Premio da Crítica Galicia (Investigación), 2008 – Premio Losada Diéguez (Investigación), 2008

Herminio Barreiro, entrevista en «Tempos»

Herminio Barreiro, autor de Recordar doe,  é entrevistado por Iago Martínez en Tempos. Recollemos varios fragmentos:

Aos vinte anos nin doe recordar nin doe nada, pero a unha certa idade si. Recordar doe porque é tomar conciencia do paso do tempo. Por que hai unha certa amargura no que se lembra? Porque xa non existe. Nin a vivencia nin o espazo da vivencia. Desapareceu. O título é algo que apareceu ao escribir o libro, cando falo dun mestre meu que fora torturado na guerra. Era un gran matemático pero perdera facultades. Eu axudáballe a recuperalas. As clases eran como un traballo conxunto dos dous, e el dicíame que recordar doe porque é volver pasar as cousas polo corazón. Gustoume. Pensei que era un bo título para o que estaba a facer, pero non estaba seguro. Un día, aquí a carón da facultade, vin unha pintada preciosa. Para provocar aos profesores, os estudantes escribiran “pensar non doe”. Pensei: teñen razón, pensar non doe, pensar é un pracer.

[…]

Brais Pinto foi un grupo de renovación política e cultural. Un grupo de amigos que nos xuntamos, un pouco por casualidade, alá en Madrid, e a través dunha serie de tarefas, da publicación de pequenos libros de poesía, formamos unha especie de escola mutua. Empezamos todos a influír uns nos outros, a falar uns cos outros, a educarnos uns aos outros, ás veces inconscientemente. As conversas de café, os comentarios sobre unha película que viramos xuntos, a crítica dos últimos libros que acababamos de ler, os acontecementos que estaban a ocorrer… Todo iso foi conformando unha maneira de ver o mundo. E o máis curioso, como di Ramón Lourenzo, é que eramos todos moi distintos.

«O libro das viaxes imaxinarias» de Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas

Hoxe entrou no almacén un dos libros máis agardados do ano, O libro das viaxes imaxinarias escrito por Xabier P. DoCampo e ilustrado por Xosé Cobas. Chegará ás librarías a vindeira semana e será presentado 13 de novembro, ás 20:00 horas na Biblioteca Miguel González Garcés da Coruña. Un libro inusualmente fermoso de formato esvelto e páxinas despregables.

Este libro contén a transcrición de dous cadernos de viaxe carentes de data e de calquera información que permita coñecer a localización dos lugares visitados ou a identidade do seu autor. Cadernos nos que se recollen dous tipos de textos: descrición das cidades e reinos visitados e apuntamentos e debuxos que tomou o Viaxeiro, xunto con algún textos reflexivos máis íntimos.
«Todas as viaxes son un regreso. Calquera viaxeiro retornará á casa desde o momento mesmo en que puxo un pé fóra dela. Hai que volver para contar, para facer da viaxe relato. Viaxar é ir ao encontro do que nos emociona na súa contemplación e diante do que abandonamos todo desexo de posesión, porque o gozo está en recibírmolo de xeito gratuíto.» Así comeza este libro inusualmente fermoso de formato esvelto, que nos propón, coma fixera Calvino, unha viaxe por lugares imaxinarios, na que acompañaremos ao Viaxeiro percorrendo cidades, camiños, montañas e coñecendo as súas xentes. Cadernos de viaxe evocadores e poéticos que nos propoñen, tamén, unha viaxe ao interior de nós mesmos, que nos trasladan a mundos imaxinados reais e fantasiosos, uns relatos que nos invitan a gozar do pracer da lectura.

«Reversos. (Días adiados)», derradeiro poemario de Ramiro Fonte

Chegan do prelo os primeiros exemplares de Reversos. (Días adiados), o derradeiro poemario do poeta Ramiro Fonte, falecido o pasado sábado, 11 de outubro.

Continuando co ciclo de poemas complementarios de formas clásicas, recompilado en A rocha dos poscritos (Xerais 2005), Fonte ofrece un libro memorable. Escrito, na súa maior parte, durante a súa estancia en Cataluña, durante a primavera pasada cando se reconstruía corporal e espiritualmente, foi revisado por el o pasado mes de setembro.

Cento quince poemas, onde o autor xogando cunha prolífica secuencia de formas, nas que se emparella o culto e o popular, volve a demostrar as simetrías entre o clasicismo e a modernidade que caracterizou toda a súa obra.

Xabier Paz, entrevistado por «A Nosa Terra»

Xabier Paz, o autor de Renacer, é entrevistado por A Nosa Terra. Reproducimos dous fragmentos:

Topei coa figura de Aretino que era escritor e tamén cos seus amigos: Sansovino, arquitecto, e o pintor Tiziano. Unha impresionante concentración cultural nun momento de por si brillante para a cultura. Intereseime neles, sen pensar nunha novela. Pero o máis sorprendente da viaxe de descubrimento (máis que obriga de documentación) foi o encontro coa filla de Aretino, Adria, da que se coñece moi pouco.

[…]

A figura do pai, Aretino, está moi documentada, non provocaba moitos estímulos para escribir. Aretino era un escritor profesional, talvez un dos primeiros da historia, escribía, editaba e publicitábase a si mesmo. Ten cartas famosas, comedias estreadas en Venecia, literatura relixiosa e tamén obras alcumadas de pornográficas. Fachendeaba de coñecer tan ben a corte do Papa de Roma como o mundo das criadas e das prostitutas. Quixen imaxinar como reaccionaria Adria, a filla, ante tantos estímulos, tanto familiares como sociais. Iso tamén me levou a unha reflexión moral sobre as normas e o ideal de vida. Nesta Venecia do XVI están activos xa moitos dos principais valores de hoxe.

«Renacer», crítica en «Faro da Cultura»

Francisco Martínez Bouzas publica en Faro da Cultura unha crítica de Renacer, a novela de Xabier Paz.

Manuel Rivas, entrevista en «El País»

Xosé Manuel Pereiro entrevista hoxe a Manuel Rivas na edición de Galicia de El País debido á recente nominación da súa novela L’éclat dans l’abyme (tradución ao francés de Os libros arden mal) como finalista do prestixioso Premio Médicis. Rivas anuncia nesta entrevista a próxima aparición da súa nova obra, A corpo aberto (unha ollada indie), que publicará Xerais a finais do vindeiro mes de novembro.

«As mellores intencións», crítica en « Culturas»

Ramón Nicolás publicou na edición do suplemento «Culturas» de La Voz de Galicia do pasado sábado 11 de outubro unha crítica sobre a novela de Begoña Paz As mellores intencións. Reproducimos o texto.

ABISMOS E OBSESIÓNS

A CORUÑESA BEGOÑA PAZ ACADA O PREMIO «CENTENARIO DA CIDADE DE RIVEIRA» CUNHA SUXESTIVA E INTENSA NOVELA DE XINEA BREVE

Begoña Paz (A Coruña, 1965), tras a súa anterior entrega narrativa para adultos -aquela compilación de relatos titulada A ferida (2004) e  que prefiguraba unha voz máis que prometedora-, dá agora os seus primeiros pasos no xénero novelesco con As mellores intencións, volume co que conseguiu, ademais, o premio de novela curta “Centenario de Cidade de Riveira”.
Se naquel seu primeiro libro despuntaban trazos como a vontade de espellar unha realidade, talvez a cara máis escura e dolorida desta, marcada pola traxedia e o fracaso, pola posible destrución ou autodestrución das vidas; arestora, nesta novela estruturada en trinta breves capítulos segue a afondar nalgúns dos elementos devanditos. Alén de se reafirmar, por outro lado, na habelencia e eficacia á hora do manexo das perspectivas narrativas, é quen de amosar un discurso sólido desde o que se posibilita acceder ao labirinto duns personaxes que se sitúan no gume das psicopatías e que procuran o seu sitio sen atopalo nunca, ou case nunca.
A autora alicerza o foco temático na atracción que Aldara, unha nena desvalida, maltratada e que sobrevive nun contexto familiar cada vez máis degradado, exerce en Gabriel, un home en primeira instancia pasivo e anódino que camiña, ou debería camiñar, cara a unha mudanza na súa vida mais que só aprende a ter talento para  a conspiración. Malia que o destino lle depara un despreocupado “oficio de sombra”, perfílase como alguén obsesionado por deseñar un futuro que tampouco está nas súas mans, véndose atrapado no devalar dunha relación pouco convencional e destrutiva. E, aínda que en esencia esta sexa a formulación da proposta, resulta rechamante como a novela ten o mérito de revisitar outras referencias temáticas que abalan na dicotomía entre a culpabilidade e a inocencia, para logo suxerirnos repensar asuntos como a violencia, a decepción ou o medo á morte co eco das vidas posibles nunca vividas.
N´As mellores intencións, ademais, escintila con intensidade o ronsel posible do amor e do desamor; espella actitudes e sentimentos como o desprezo e o rancor, mais tamén hai algún espazo para reflectir a tenrura; afonda na real existencia da infelicidade, no desexo e nos golpes que dá a vida, nas consecuencias dos perdedores…, e sempre desde a perspectiva dunha sorte de thriller psicolóxico alimentado polas obsesións e, sen dúbida, polos abismos que o ser humano encerra.

«O Globo de Shakespeare», adianto de lectura

Xa pode baixarse un fragmento de lectura d’ O Globo de Shakespeare, a novela de Jaureguizar premiada co Terra de Melide 2008.

Ramiro Fonte, actos de despedida

Os actos de despedida de Ramiro Fonte realizaranse, mañá luns, 13 de outubro, en Pontedeume.

Os seus restos mortais velaranse, a partir das 11 da mañá e ata as 17 horas, na Casa do Concello de Pontedeume.

Ás 17:00 horas sairá a comitiva funebre en dirección ao cemiterio da vila.

Ás 18:00 horas oficiarase unha misa funeral na igrexa parroquial de Santiago.

Pesar polo pasamento de Ramiro Fonte

Hoxe son numerosas as mostras de pesar expresadas polo falecemento do escritor Ramiro Fonte:

• Manuel Bragado: «Ramiro Fonte», Faro de Vigo.
• Ramón Loureiro: «Un creador para a eternidade», «Última entrevista», La Voz de Galicia.
• Ágatha de Santos: «Morre o poeta galego Ramiro Fonte», Faro de Vigo.
• A.R. López: «Unha icona da Xeración dos 80», «Adeus Norte», Galicia hoxe.
• Fran P. Lorenzo: «A poesía perde a Ramiro Fonte», El Correo Gallego.
• X. A. Perozo: «Ramiro», Galicia hoxe.
• La Opinión da Coruña.
• Daniel Salgado, «Fallece con 51 años el poeta Ramiro Fonte», El País de Galicia.
• Miguel Anxo Fernán Vello: «Poeta máximo», La Voz de Galicia (edición impresa).
• Suso de Toro: Obituario, El País.
• Miguel García Losada: Obituario, ABC.
• Anxo Lugilde: Obituario, La Vanguardia (edición impresa).
• El Universal (México).
• O levantador de minas.
• Cabrafanada.
• Ferradura en tránsito.
• Lándoa: «Pepe Cáccamo escribe a Ramiro Fonte», «Traxectoria poética de Ramiro Fonte» e «Abrir lectores lendo».
• Antón Castro (Zaragoza).
• Miguel Anxo Fernán Vello: «Ramiro», Galicia hoxe.
• Galicia hoxe (13-10-2008).

A estas condolencias e obituarios cómpre engadir as noticias que apareceron no día de onte:

Lándoa

Vieiros

A vella da manta

Alfaias

La Voz de Galicia

El Correo Gallego

Europa Press

Xornal.com

El País

Presidencia da Xunta

Uvas na solaina

Público

Conselleira de Cultura

A Nosa Terra, «Non ler libros» (derradeira columna de Fonte)

Faleceu Ramiro Fonte

A dirección e o cadro de persoal de Edicións Xerais de Galicia amosa o seu máis fondo pesar polo falecemento do escritor Ramiro Fonte, autor da editorial dende hai vinte e cinco anos. O pasado venres acabárase de imprimir Reversos, o longo poemario de versos de formas clásicas medidas, que escribira durante os últimos meses e que a editorial tiña previsto publicar este mes de outubro.  Os actos de despedida realizarase en Pontedeume, a súa terra natal, o luns, 13 de outubro, ás 16,30 horas.

Ramiro Fonte (Pontedeume, 1957, Barcelona 2008), licenciado en Filosofía e Letras, profesor de Lingua e Literatura Galegas, era director do Instituto Cervantes de Lisboa. Membro correspondente da Real Academia Galega. Poeta, narrador, ensaísta, crítico e estudoso da literatura galega, formou parte dos poetas do Colectivo Cravo Fondo. Como poeta publicou: As cidades da nada (1983); Designium (Xerais 1984), Premio da Crítica e Premio Losada Diéguez de creación; Pensar na tempestade (1986); Pasa un segredo (Xerais 1989), Premio da Crítica Española; As lúas suburbanas (1991); Adeus norte (1991), Premio Esquío; Luz de mediodía (1995); Persoas de amor (1995); O cazador de libros (1997); Mínima moralidade (1999), Premio González Garcés; Capitán inverno (Xerais 1999); A rocha dos proscritos (2001, e Xerais, 2005, edición na que inclúe o libro O pasaxeiro inmóbil), O xardín do Pasatempo (Tambre, 2008) e Reversos (Xerais 2008). A súa obra poética foi antologada nas obras Ámbito dos pasos (1997) e nunha recente edición publicada polo Premio Esquío (2008). Como ensaísta publicou As bandeiras do corsario (1996). Como narrador deuse a coñececer en 1986 co relato «O retornado», Premio Pedrón de Ouro, ao que seguiron, Catro novelas sentimentais (Xerais 1988); As regras do xogo (1990); Aves de paso (Xerais 1990); «Iluminacións danubianas», relato incluído no volume Caderno de viaxe (Xerais 1989); «Razóns para matar a Martíns», incluído no volume O relato breve. Escolma dunha década (1990); Os leopardos da lúa (1993), novela; Soños eternos (1994), relato e a triloxía das novelas «Vidas de infancia» formada por Os meus ollos (Xerais 2003), Premio Losada Diéguez de creación 2004, Os ollos da ponte (Xerais 2004) e As pontes no ceo (Xerais 2007). En castelán publicou: Escolma poética (Colección Maillot Amarillo, Diputación de Granada, 1990), Pasa un secreto (Ediciones Libertarias, 1991), Adiós Norte (Editorial Renacimiento, 1992, tradución de Xabier Rodríguez Baixeras), Luz de mediodía (Editorial Renacimiento 1997) e Capitán Invierno (Pre-Textos 2002, tradución de Xabier Rodríguez Baixeras). No pasado mes de xullo recibiu o Premio Porto Magno, outorgado polo Real Coro Toxes e Fores de Ferrol, en recoñecemento a súa traxectoria. En 1996 recibiu a medalla de ouro do concello de Pontedeume e foi nomeado «Fillo predilecto» da súa vila natal.

«O xardín das pedras flotantes», Premio Xerais 2008

Xa está no prelo O xardín das pedras flotantes, a novela de Manuel Lourenzo González gañadora da XXV edición do Premio Xerais 2008.

O xardín das pedras flotantes, a obra de Manuel Lourenzo González, gañadora do XXV Premio Xerais de Novela, é o relato dun amor extraordinario de dous adolescentes, Simón e Anabel, marcado por unha historia xenealóxica, que arrinca desde a Idade Media e nos conduce até a actualidade. Unha historia fermosa gobernada por unha gran imaxinación e ateigada de riquísimas crónicas que acaban encaixando na engranaxe da novela coa precisión da maquinaria dun reloxo. Botando man de elementos da literatura fantástica ou da traxedia e sen esquecer nunca un sutil e estimulante sentido do humor, esta novela podente homenaxea esa literatura que viaxa de Lovecraft a Poe, e adobíase, desde as roupas da contemporaneidade, cos intensos sentimentos humanos que o amor provoca nos comportamentos dos personaxes.  Desde o discurso memorialístico inicial, que o personaxe realiza e que preside toda a narración –orixinándose moito antes da súa propia infancia– até o desenlace final, o lector non perde de vista en ningún momento que a historia de Simón e Anabel é o auténtico motor que tece o entramado singular desta novela entretida, viva, vizosa e sedutora.

Le Clézio, Premio Nobel de Literatura 2008

Jean Marie Gustave Le Clèzio obtivo hoxe o Premio Nobel de Literatura 2008. Xerais publicou en 1987, dentro da colección Xabarín (daquela dirixida por Luís Mariño e X.L. Méndez Ferrín), Mondo e outras historias, o seu, ata agora, único título en galego. En 1989 a tradución de Valentín Arias e Raquel Villanueva obtivo o Premio Ramón Cabanillas e o Premio Nacional á mellor tradución.

En Mondo e outras historias, protagonistas de nomes exóticos (Mondo, Lullaby, Alia, Daniel Sindbad…), rapazas e rapaces que arelan experimentar toda caste de sensacións, descobren as súas propias fantasías grazas a viaxes que realizan a poder de imaxinación. Suxeridoras viaxes que nos levan a Barasali, Dahlar Kebir ou Hazaran, onde a luz, a cor, o sol, rexen as súas vidas que precisan saír ó mar, botárense ó mundo á procura dos seus soños. Son adolescentes, cos seus problemas, que procuran a natureza como elemento liberador.

Segundo se recolle na nota introdutoria da edición, preparada polos tradutores galegos, os textos de Le Clézio posúen un «raro poder», o don poético de abolir as fronteiras, todas as fronteiras, as que separan ao home das cousas, as que separan as cousas entre si, e tamén as fronteiras do home dividido, separado en compartimentos estancos no seu propio existir. «Este escritor, tan nostálxico ás veces, representa a vida d ehoxe, lamenta a destrución da natureza, a proliferación das cidades de cemento e a tiranía da civilización mecánica na que todos estamos inmersos.» Para concluír, «a lectura fácil de Le Clézio preséntase baixo un modelo de ciencia-ficción na que a procesión de visións nos deixa un camiño aberto para unha filosofía-ficción».

A tradución deste libro de oito contos, a primeira versión noutro idioma distinto do orixinal francés, actualmente está agotada.

Jean-Marie Gustave Le Clézio naceu o 13 de abril de 1940 en Niza, onde fixo os seus estudos no liceo para proseguir na Universidedade de Letras, onde se licenciou en 1960; logo traballou en Inglaterra, na Universidade de Londres. Aos seus 23 anos revelouse como un gran escritor coa publicación da súa primeira obra Le procès verbal (1963), que obtivo o Premio Renaudot e que supón xa unha ruptura coa literatura precedente. A partir dese momento a súa produción incrementarase cada ano. La Fièvre (1965), Le Déluge (1966), L’ Extase matérielle (1967), Terra Amata (1967), Le Livre de Fuites (1970), La Guerre (1970), Lullaby (1970), Voyages de L’ autre Côté (1975), Mondo et autres histoires (1978), Desert (1980), Le Chercheur d’or (1985), Hasard (1999) e L’ Africain (2004)  son algúns dos títulos do seu extenso catálogo narrativo que acada case as cincuenta obras publicadas, na sua maior parte por Editions Gallimard. A súa última novela, Ritournelle de la faim, apareceu nas librarías francesas o pasado día 2 de outubro. A Academia Sueca na adxudicación do Nobel definiuno como «escritor da ruptura, da aventura poética e da extase sensual».

«O Globo de Shakespeare», a nova novela de Jaureguizar

Están a piques de chegar da imprenta os primeiros exemplares d’ O Globo de Shakespeare, a novela de Jaureguizar gañadora do Premio Terra de Melide 2008. Unha novela que alén dunha homenaxe ao teatro shakespereano (como o que mellor reflite as paixóns humanas), constitúe, tras unha trama de intriga, unha reflexión sobre o espectáculo, o escape das vidas, a soidade e unha sociedade onde non hai posibilidades para o amor.

Un actor que soña con Shakespeare, un escritor que soña con limóns, unha muller que soña con ser correspondida polo seu home, unha vella que ficou soñando co noivo da mocidade, unha prostituta que soña con non sentirse soa e un vello que nada soña e que goza controlando os soños alleos son os personaxes d’ O Globo de Shakespeare. O achado do primeiro Hamlet, a obra do soño e a morte, no pazo de Ribadeo onde se relacionan, asulagará os seus soños e as súas vidas. O Globo de Shakespeare, a novela de Jaureguizar gañadora do Premio Terra de Melide 2008, alén dunha homenaxe ao teatro shakespereano (como o que mellor reflite as paixóns humanas), supón, tras unha trama de intriga, unha reflexión sobre o espectáculo, o escape das vidas, a soidade e unha sociedade onde non hai posibilidades para o amor. O monifateiro Ricardo e o seu pai, o pintor Leandro, tras a tola e valleinclanesca procura do manuscrito agochado, emprenderán unha viaxe que, irremediablemente, rematará cun apoteósico final tráxico.

Fotografía de cuberta: Manuel G. Vicente

«Game over», crítica en «Faro da Cultura»

Paula Fernández publica no Faro da Cultura de hoxe unha crítica sobre Game over, a peza de Carlos Losada gañadora do IIº Premio Manuel María de literatura dramática infantil.

«Terra libre», presentación en Ourense

O venres, 10 de outubro, ás 19:30 horas, Fran Jaraba presentará na Livraría Torga de Ourense Terra libre, a terceira entrega da triloxía protagonizada polo seu personaxe Maxi Torre. A presentación está encadrada dentro das actividades das XX Xornadas de Banda Deseñada de Ourense.

Cuba, 1897. A illa vive sumida nunha crúa guerra entre as tropas independentistas -os “mambises”- e o exército colonial. A poboación campesiña sofre especialmente a dureza do conflito. Por orde do mando militar español é desaloxada das súas casas e evacuadas ás cidades, ou internada nos chamados “poboados de reconcentración” baixo a vixilancia e o control do exército. Un destes poboados, Cañas Largas, é peza clave para que Chinito, un líder mambí, consiga liberar un amplo territorio, proclamando así a primeira República independente cubana. Ao mesmo tempo, un tenente norteamericano, camuflado de naturalista, é desembarcado na costa sur da illa coa misión de entregarlle unha carta na man ao xeneral mambí Calixto García. Na misiva, o Goberno estadounidense ofrécelle a axuda das súas tropas para derrotar conxuntamente o exército español. Pero a este intrépido oficial non lle vai vai resultar doado chegar ata García. No seu camiño curzaranse Chinito, Gargajo, a Garda Civil, Pepesito e, sobre todo, Maxi Torres.

Con Terra libre, Fran Jaraba finaliza a triloxía iniciada con Cita na Habana (2000)  e continuada con Campos de Cuba (2004), publicados por Xerais, simultaneamente en edicións galega e castelán.

Recomendamos a entrevista con Jaraba, publicada onte nas páxinas de La Voz de Galicia.