Onte foi presentada en Gondomar, no marco do ciclo «Queremos tanto aos libros» do IEM, a Guía das plantas de Galicia de Xosé Ramón García. A obra foi presentada por Xilberte Manso, membro da xunta de goberno do IEM, do que recollemos as palabras finais da súa intervención:
Eu confeso, pecador, que teño sentido e vivido coa vista uns inmensos campos de trigo abagañados de mapoulas bermellas baixando da Serra de Ronda cara a Málaga, que me petaron nos ollos como o mellor cadro de Van Gogh, Matisse ou calquera outro impresionista. Dende aquil día, as mapoulas que eu tiña como plantas que nacen illadas, en pequenos grupos familiares, xa non son o mesmo e sempre están aí, nas miñas lembranzas cando vexo unha en calquera lugar.
O ouvido tamén ten os seus ecos vexetais. Lembro o son dos froitos das xestas estralando, cando o sol fende as testas na miña terra nai, aló en agosto, no Montealegre ourensán ao pé da Cruz onde nacín, un monte cargado de historia e de lembranzas da nenez. Tamén as piñas ao soltar os piñóns dos piñeiros mansos. Estea onde estea, as leguminosas no verán, ao estalar e ceibar as sementes, lévanme ao meu Montelaegre da infancia.
O tacto. Quen non se deixou acariñar pola herba das cóxegas, ou non pasou por riba do gramón descalzo, ou andou a rebolos cos ollos pechos por un lameiro abaixo, ou na beira dun río o corpo nu e a pel enriba das margaridas (tempos aquiles de reivindicación do nudismo).
O gusto. Cantas e cantas son as plantas que comemos. Todos temos algunha preferida. Pero eu lembraría as máis montesías, como as apóutegas que de nenos buscabamos ao pé das raíces das carrascas, ou o néctar da flor da borraxa, as acedeiras que percurabamos nos muros vellos e nas paredes e deixabamos que se fosen desfacendo entre a lingua e o padal sen mastigar.
E para rematar o olfato. As evocacións poden ser infinitas pois é un dos sentidos cos que máis xogan as nosas protagonistas. Dende os perfumes que dicimos teñen fragancia a… a que sexa. Ata os milleiros de arrecendos que cando paseamos por un lugar nos levan a ises recunchos íntimos que temos gardados na memoria dos afectos e os sentimentos. A herba despois da seitura é para min un dos máis evocadores; outro é o arrecendo do xazmín pola noite, que me leva a terras da xudería cordobesa nunha noite de san Xoán; ou o arrecendo a azahar do patio dos laranxos da Mezquita escoitando a Siniestro Total cantar Miña terra galega.
Todos temos aí algún olor, aroma ou fragancia que abre a billa da nosa emoción, para ben e para mal. Seguramente máis veces para ben, pois se algo ten o noso cerebro é a capacidade de seleccionar as lembranzas deixando que as boas ocupen máis espazo que as malas no noso disco duro.
Así que non quero aburrirvos con máis lerias, só pretendía explicar o moito que as plantas poden significar na vida dunha persoa e os grandes valores e importancia que teñen. De aí que o coñecelas axuda moito a protexelas e respectalas, e a obra de Xosé Ramón para min é unha compañeira moi apreciada pois, como dicía antes, axúdame a manter vivos tódolos sentidos e tódalas ansias para vivir en plenitude a grande riqueza que atesoura a nosa terra, e que nos vén dada moi xenerosamente.
Grazas pola labor de anos e o saber que compartes con todos nós. Grazas a Xerais por axudar a que chegue a tódolos recantos do país unha obra coma esta, que debería estar en tódolos fogares para ler e compartir camiñando polos campos en calquera época do ano, ou sentados á sombra dunha árbore pondo a proba os cinco sentidos. Co trebo de catro follas do x de Xerais que leva na portada o libro, toda a sorte para o libro e para o seu autor.
A Guía das Plantas de Galicia, do prestixioso botánico Xosé Ramón García, é un instrumento imprescindible para o coñecemento básico da actual flora do noso país. A partir dunha terminoloxía sinxela, permítenos a determinación polo miúdo das especies que os estudosos e afeccionados poden atopar nas saídas ao campo ou nos paseos polo seu contorno.
Xerais blog 